پرورش جوجه بلدرچین,نیمچه و بلدرچین مادر

پرورش جوجه بلدرچین : دمای آغازین جهت پرورش جوجه بلدرچین در زیر مادر مصنوعی و در بالای سر جوجه ۳۵ درجه سانتیگراد می باشد که این دما هر چهار روز یک بار 2.5 درجه کاهش می یابد تا به ۲۱ درجه سانتیگراد برسد . معمولا برای هر جوجه ۱۵۰ سانتیمتر مربع فضا تا سن ۳ هفتگی در نظر می گیرند . استفاده از آب شکر ۸ % در ۳ – ۲ روز اول نتیجه خوبی را در بر خواهد داشت . برای جوجه بلدرچین ها تا سن ۳ هفتگی ۲ سانتی متر دانخوری و ۱ سانتی متر آبخوری به ازاء هر قطعه در نظر می گیرند . در دو هفته اول نوررسانی ۲۴ ساعته می باشد که پس از آن تا ۱۲ ساعت کاهش می یابد .

پرورش نیمچه : معمولا از دو روش برای پرورش بلدرچین استفاده می شود : ۱ – بستر ۲ – باتری که اخیرا مورد استفاده قرار می گیرد که دارای مزایایی همچون تعداد جوجه بیشتر در واحد سطح ، نیروی کار کمتر ، بهداشت بهتر ، سهولت در حذف ، درمان و پیشگیری و استفاده بهتر از سطح می باشد .
دمای مورد نیاز نیمچه ها ۲۸ – ۲۱ درجه سانتیگراد می باشد و از ۱۲ ساعت نور تا سن ۵ هفتگی که بلدرچین ها به قفس های تخمگذاری منتقل می شوند بهره می برند . برای رشد بهتر ، نرها و ماده ها جدا از یکدیگر پرورش داده می شوند . در این سن در بستر به ازاء هر نیمچه ۱۸۰ – ۱۵۰ سانتیمتر مربع بسته به نوع جوجه وفصل در نظر می گیرند . برای هر جوجه ۳ – 2.5 سانتیمتر دانخوری و ۲ – 1.5 سانتیمتر آبخوری در نظر می گیرند . در صورت استفاده از آبخوری نیپل ، هر نیپل برای ۱۵ پرنده در نظر گرفته می شود .

پرورش بلدرچین مادر : در حالت تجاری بلدرچین ها در قفس های توری به ظرفیت ۲۰ تا ۳۰ و حتی ۴۰ بلدرچین پرورش داده می شوند . معمولا به ازاء هر بلدرچین ۲۰۰ – ۱۵۰ سانتیمتر مربع فضا در قفس در نظر گرفته می شود . مقدار فضای دانخوری ۳ –۲ سانتیمتر به ازاء هر قطعه می باشد . مقدار فضای آبخوری معمولا عامل محدود کننده ای در سیستم قفس نیست . قفس ها معمولا تا ۸ ردیف نصب می شوند . سن فروش بلدرچین ها معمولا ۱۸ – ۱۷ هفتگی می باشد .

منبع:کلیاتی بر پرورش بلدرچین

کلیاتی درباره بلدرچین

بلدرچین

در چند دهه گذشته نژاد خاصی از بلدرچین که در آن زمان از معروفیت خاصی برخوردار نبود، به نام بلدرچین ژاپنی (coturnix coturnix japonica) بعنوان یک راه چاره جهت تخفیف شدت کمبود پروتئین، بویژه در کشورهای در حال توسعه، معرفی گردید که با توجه به ویژگیهای منحصر به فرد خود توانست خیلی زود چه در بخش تولید و چه در بحث مصرف به جایگاهی مهم دست یابد به گونه ای که هم اکنون پرورش بلدرچین بعنوان صنعتی سود آور و پر بازده در سراسر جهان شناخته شده است و ویژگیهائی نظیر: رشد سریع، سن بلوغ جسمی و جنسی پائین، فاصله نسلی کوتاه، میزان تخمگذاری بالا، کیفیت عالی محصولات تولیدی و ویژگیهای غذائی گوشت و تخم، آنرا به یکی از پر طرفدارترین رشته ها نموده است به طوریکه در حال حاضر گوشت و تخم بلدرچین تنها در رستورانهای درجه یک و گرانقیمت بعنوان خوراکی لذیذ و گرانقیمت عرضه نمی شود بلکه گوشت و تخم این پرنده با توجه به قیمت ارزنده و کیفیت مناسب، در میان عام مردم نیز با استقبال خوبی مواجه شده و تقریبا از هر 10 نفر یک تن گوشت بلدرچین را در سبد غذائی خود قرار می دهد.

بلدرچین یک نوع از گونه‌های مختلف طیور و از کوچکترین پرنده‌های حلال گوشت می باشد که به تازگی در کشور ما مورد توجه قرارگرفته است. بعضی‌ها به بلدرچین به دلیل نوع صدا و آوازش «بدبده» می‌گویند. بعضی‌ها نیز این حیوان را نام کرک می‌شناسند. بلدرچین‌ها در طبیعت، بیشتر در کشتزار غلات و زمین‌های ناهموار و میان علفزارها زندگی می‌کنند. هنگام زمستان نیز در دسته‌های بزرگ جمع شده و مهاجرت می‌کنند که گاه مسیر طی شده بالغ بر 400 الی 1000 نیز می گردد. بلدرچین‌های وحشی که در طبیعت زندگی می‌کنند هفت تا دوازده عدد تخم می‌گذارندکه این تخمها بعد از شانزده تا بیست و یک روز باز شده و جوجه‌ها از آنها خارج می‌شوند.
گوشت و تخم بلدرچین برای مردم ارزش غذایی و حتی دارویی دارد و بعضی عقیده دارند که با خوردن گوشت و تخم بلدرچین احساس سلامت و جوانی می‌کنند.

منبع :کلیاتی بر پرورش بلدرچین

پرورش بلدرچین

در پرورش بلدرچین ها باید به جوجه بلدرچین ها توجه خاصی داشت,زیرا بسیار آسیب پذیرند.

در روز های نخستین تولد دمای 36تا38 درجه ی سانتیگراد توام با هوای تمیز و اکسیژن دار باری آنها مورد نیاز است .اما به تدریج از درجه حرارت محیط کاسته می شود و در سن 6تا 7 هفتگی به 22تا24درجه ی سانتیگراد کاهش پیدا می کند.

جوجه ها تا زمانی که دما تا زیر 21 درجه ی سانتیگراد کاهش نیافته نیازی به دمای اظافه  ندارند و 12 ساعت تاریکی و 12 ساعت روشنایی تاسن 5 هفتگی یعنی زمانی که جوجه بلدرچین ها به پن ها یا قفس های تخم گذاری انتقال پیدا می کنند می تواند ادامه پیدا کند.

قفس های نر و ماده برای رشد بهتر بایستی از هم جداگانه نگهداشته شوند.در حالت پرورش روی بستر مساحت 150تا180 سانتیمتر برای هر جوجه بسته به نوع جوجه ها و فصل باید در نظر گرفته شود.برای هر جوجه 2تا3 سانیمتر فضای دانخوری و 5|1تا2سانتیمتر فضای آبخوری در نظر گرفته شود.

برای جوجه های بلدرچین تا سن 3 هفتگی 2 سانتیمتر فضای دانخوری و 1 سانتیمتر فضای آبخوری ضروری است.برای هر جوجه 75 سانتیمتر مربع فضای بسته(قسمت گرم کننده ی باتری)و75 سانتیمتر فضای حرکت برای بدست آوردن نتیجه مناسب کافی است.

برای شروع تغذیه ی خوب می توان تا سن 2تا4 روز به بلدرچین ها آب شکر 8درصد داد.

منبع : پرورش بلدرچین

باروري و اصلاح نژاد بلدرچین

تحقيقات نشان داده اند گروه هائي که حاوي يک نر با 2 يا 3 ماده هستند بالاترين ميزان باروري را داشته اند. هنگامي که بلدرچين در پن هاي دسته جمعي نگهداري مي شوند، يک نر به 3 ماده کافي است و جنگ مابين نرها را کاهش مي دهد. جفت گيري 2 تائي در قفس هاي انفرادي نيز باروري خوبي را به همراه خواهد داشت.
ميزان باروري به طور برجسته اي در پرندگان پيرتر کاهش مي يابد. توجه داشته باشيد که پرورش خويشاوندي (خويش جفتي) ميزان بروز ناهنجاري ها را زياد مي کند و اين امر به طور چشمگيري عملکرد توليد مثلي را کاهش مي دهد. به اين دليل، مطلوب اين است که تعداد ماده ها را نسبت به نرها حفظ کنيم و تخم هاي آنهاي را که قرار است جوجه کشي نمائيم نشاندار کرده و پس از هچ شدن نيز جوجه ها علامت گذاري شوند تا با مشکلات خويش جفتي روبرو نشويم.
سوابق شجره نامه را مي توان با استفاده از باندهاي بالي که به صورت تجاري در بازار موجود مي باشند (و يا حلقه هاي پائي) حفظ نمود. از اين باندها مي توان براي شناسائي بلدرچين در تمام سنين استفاده نمود. بلدرچين ها را مي توان به طور موقت نيز نشان دار نمود، در اين روش با استفاده از رنگ روغن پرهاي پشت پرنده را نشانه گذاري مي کنند. دقت شود که اين رنگه ها نبايد با صورت پرنده و پوست آن تماس حاصل نمايند و همچنين ناخن هاي پنجه هايشان را نيز مي توان نشان دار کرد.

منبع : erach

پرورش بلدرچین

پرورش بلدرچین برروی بستر و یا در قفس ممکن است انجام شود. قفس‌های مورد استفاده تا هشت طبقه ساخته می‌شوند. بلندی هر طبقه حدود بیست سانتیمتر و مساحت آن حدود 5/0 تا 8/0 مترمربع است.
هر جوجه بلدرچین به حدود 150 سانتیمتر مربع جا نیاز دارد. بنابراین در چنین قفس‌هایی سی تا چهل جوجه بلدرچین جا می‌گیرند. در یک طرف این قفس‌ها آبخوری و در طرف دیگر دان خوری‌ها قرار داده می‌شوند.
پرورش بلدرچین در قفس بهتر از بستر است، زیرا در یک فضای کم می‌توان تعداد بیشتری جوجه بلدرچین نگهداری کرد. اما در صورت استفاده از قفس باید دقت کرد. چون تعداد زیادی بلدرچین در یک جای کوچک قرار دارند، باید به طور مرتب، هوای تازه در محیط وارد شود. این کار برای کم کردن حرارت اضافی، رطوبت و گازهای زیان آور است. دمای سالن پرورش جوجه بلدرچین در روز اول باید 35 درجه سانتیگراد باشد. سپس هر چهار روز یک بار، سه درجه سانتیگراد دما کم می‌شود تا به بیست و یک تا بیست و دو درجه سانتیگراد برسد. نور در سالن پرورش در دو هفته اول باید به صورت تمام وقت یعنی 24 ساعته باشد. پس از آن مدت 12 ساعت در روز سالن روشن خواهد بود.

بهتر است جوجه بلدرچین‌های نر و ماده به صورت جدا از هم نگهداری شوند. وقتی بلدرچین‌ها به سن دو تا سه هفتگی می‌رسند، می‌توان نر و ماده را از هم تشخیص داد. در این سن پرهای سینه نرها به رنگ قرمز مایل به قهوه‌ای است. ماده‌ها نیز دارای پرهای سینه‌ای به رنگ خاکستری با خال‌های سیاه هستند.

منبع : پرورش بلدرچین

پرورش بلدرچین

بلدرچين پرنده اي هست که رشد زيادي دارد ، تعداد تخم هايي که مي گذارد و جيره غذايي ارزان و توليد زياد در واحد سطح باعث شده است تا امروزه علاقه مندان براي توليد آن اقدام نمايند چرا که توليد آن ارزان و قيمت فروش محصولات توليدي آن بالا هست . مي گويند که بلدرچين 40 تا 50 روزه بالغ مي شود و مي تواند در سال تا 260 تخم بگذارد و اين از لحاظ اقتصادي خيلي با صرفه است .
از آنجايي که بلدرچين جثه کوچکي دارد مي تواند تعداد بيشتري از آن را نسبت به ديگر پرندگان در واحد سطح توليد کرد . ناگفته نماند که بلدرچين پرنده اي مقاوم بوده و در مقابل بسياري از بيماري ها مقاوم هست و نياز به دارو و واکسيناسيون کمتري دارد . گوشت بلدرچين کم چرب هست و براي کودکان و يا سالخوردگان و افرادي که مي خواهند رژيم بگيرند مناسب هست .
تخم بلدرچين کوچک بوده و بين 15 تا 18 گرم وزن دارد ، سفيد رنگ با خال هاي سياه ، قهوه اي و حتي آبي مي باشد . البته علارغم ظاهر زيباي تخم بلدرچين از نظر تغذيه اي تخم مرغ از آن غني تر و با کيفيت تر هست . تفاوت بلدرچين نر و ماده در پرهاي سينه شان هست که پرهاي سينه اي نرها به رنگ قرمر مايل به قهوه اي و ماده ها به رنگ خرمائي سوخته ( خاکستري با نقاط سياه رنگ ) مي باشد . بلدرچين ماده بالغ سنگين تر از بلدرچين هاي نر هست .   
وقتي مي خواهند تخم هاي بلدرچين را در دستگاه جوجه کشي قرار دهند با سمباده نرم و يا پارچه هاي ضخيم آنها را سمباده مي زنند و در محلول ضد عفوني قرار مي دهند ، شايد پوسته تخم بلدرچين خيلي ضخيم باشد و شايد هم دليل ديگري داشته باشد .
هر بلدرچين به طور معمول بين 150 تا 200 سانتيمتر براي زندگي نياز دارد . بلدرچين وقتي به 18 ماهگي رسيد براي فروش آماده شده است .
دوست من اگر جايي را مي شناسي که بلدرچين و يا ديگر پرندگان را پرورش مي دهند خوشحال مي شوم آدرس و يا تصاويري آن را براي من هم ارسال کني
علاقه مندان به پرورش بلدرچين مي توانند طرح توجيهي و فني و مهندسي جهت استفاده از تسهيلات بانکي و شروع توليد و پرورش بلدرچين را از شرکت دالين سبز فارس تهيه نمايند
 
حقايق چندي كه پرورش بلدرچين را به عنوان يك كار اقتصادي مطرح مي سازد به شرح زير است:
1) ميزان رشد سريع- رسيده شدن در سن حدودا 6 هفتگي
وزن بدن يك بلدر چين نر بالغ در اين سن در حدود 140 گرم خواهد بود. در حاليكه ماده ها كمي سنگين تر بوده و وزن آنها به 150 تا 180 گرم مي رسد. ميزان رشد در حدود5 /3 برابر سريعتر از طيور اهلي است.

2) بلوغ جنسي خيلي زود فرا مي رسد.
در حدود سن 50 روزگي بلدرچين هاي ماده معمولا قادر به توليد  كامل تخم مي باشند.

3) ميزان بالاي تخم توليدي
 با توجه صحيح به بلدرچين ها اين پرندگان 260 تخم در سال اول تخمگذاري خود مي گذارند.

4) فواصل نسلها كوتاه است.
توان بلدرچين ها براي توليد 3 يا 4 نسل در سال اين امكان را فراهم كرده است كه انرا به عنوان حيوان آزمايشگاهي مورد استفاده قرار دهند.

5) دوره انكوباسيون كوتاه و كم كه فقط 17 تا 18 روز است.

6)تثبيت براي تراكم بالاي پرورش زيرا به سطح دانه خوري و فضاي آبخوري كمتري در مقايسه با مرغها و اردكها دارند.

7) نيازي به مايه كوبي ندارند چون گونه هاي بلدرچين خيلي در برابر بسياري از بيماري هاي عادي مرغها مقاومت دارند.

8) برگشت سريع سرمايه كمي كه براي اين كار گذاشته مي شود.

9) خوشمزه بودن گوشت بلدرچين و خواص پروتئيني آن.

10) سود سرشاري كه از توليد گوشت و تخم بلدرچين حاصل مي شود.

 بازار بلدرچين در قاره اروپا به خصوص فرانسه نشان مي دهد كه شرايط بالقوه خوبي براي بازارهاي خاص آن وجود دارد و هر گاه توليد را بتوان توسعه داد اين وضعيت هاي جالب براي آينده به روي پرورش دهندگان بلدرچين باز مي شود.

دليلي وجود ندارد كه چرا پيشرفتهاي خيلي زياد به وسيله به كار بردن تكنيك هاي بهتر پرورش ، متدهاي پيشرفته در هچري و بهبود بخشيدن شرايط محيطي براي نگهداري بلدرچين هاي مادر و رشد پرندگان جوان تا بلوغ اصل خواهد شد.
هم چنين نياز به بهتر ساختن معيارهاي بهداشتي در لاين با انهايي كه در ساير بخشهاي صنعت طيور احساس مي شود چون غالب بيماري هايي كه اتفاق مي افتد به وسيله مديريت بهتر قابل جلوگيري مي باشد.

منبع : بلدرچین

پرورش بلدرچین

به طور کلي بلدرچين ها پرندگاني پرطاقت، نيرومند و مقاوم مي باشند و مي توانند در گستره وسيعي از مناطق با آب و هواي گوناگون رشد و توليد مثل نمايند که اين توانائي ناشي از قدرت سازگاري بالاي آنها با شرايط گوناگون محيطي مي باشد.
بلدرچين داراي مقاومت خوبي نسبت به شرايط نامساعد محيطي بوده و در محيطهاي مختلف به راحتي سازگار مي گردند. اين پرندگان سريعاٌ رشد مي کنند بطوريکه سن بلوغ در اين پرندگان پائين بوده و در سن 2- 1/5 ماهگي به بلوغ کامل جنسي مي رسند که در اين هنگام وزن پرنده نر به 150 -120 گرم و ماده ها به 180 – 150 گرم مي رسد. ( وزن پرنده بسته به نوع، نژاد و نوع سيستم پرورش مي تواند متفاوت از اعداد ارائه شده باشد).
اين پرنده پس از رسيدن به سن بلوغ به مدت حدود 6- 4 ماه تخمگذاري خواهد کرد که متوسط تخمگذاري در اين مدت حدود 100 عدد تخم خواهد بود که از اين تعداد حدود 75- 70 درصد به جوجه تبديل خواهند شد.
جوجه هاي بدست آمده از گله مادر پس از گذشت 45 -35 روز به وزن کشتار مي رسند و در اين هنگام وزن متوسط لاشه در آنها مي تواند بسته به نوع و نژاد از 140 گرم الي 220 گرم متغير باشد.
در يک جمع بندي ساده مي توان نتيجه گرفت که مجموع عواملي نظير: سن بلوغ پائين، سن کشتار مناسب، کيفيت مطلوب گوشت، هزينه هاي ثابت و جاري مناسب در مقايسه با ديگر شاخه هاي دامپروري و همچنين مقاومت بالاي پرنده به شرايط نامساعد محيطي، پرورش بلدرچين را تبديل به صنعتي سودآور نموده که امروزه مورد توجه بسياري از پرورش دهندگان در سراسر جهان قراردارد.
ميزان تخمگذاري در بلدرچين ها بالا و در حدود 250 عدد در هر سال مي باشد. بلدرچين ماده د رسن 60 -50 روزگي به اوج توليد تخم مي رسند. متداولترين نژاد در پرورش صنعتي اين پرنده نژاد کوترنيکس ژاپني (COTURNIX) مي باشد که در سال حدود 200 تخم گذاشته و در سن 40 روزگي نيز به وزن کشتار 250 گرم مي رسند.
از لحاظ ظاهري بلدرچين ماده درشت جثه تر از بلدرچين نر بوده و پرهاي سينه اش نيز خالدار مي باشند در حاليکه بلدرچين نر داراي پرهاي سينه اي به رنگ قهوه اي مي باشد.

نگهداری و پرورش جوجه‌ها

جوجه‌ها يا در دستگاه های چند طبقه مادر مصنوعی و يا در کف سالن پرورش داده می‌شوند. دمای محل بايد در اوايل پرورش 36 – 35 درجه سانتی گراد باشد. سپس حرارت سالن بازاء هر هفته 3 درجه سانتی گراد کاهش می‌يابد اما به هيچ وجه نبايد دمای سالن به کمتر از 22 دجه سانتی‌گراد کاهش يابد. پرورش در قفس های بزرگ کف شبکه‌ای نيز امکان پذير است. جهت جلوگيری از نوک زدن يا کانی باليسم انجام نوک چينی و کاهش شدت نور سالن و يا آويزان نمودن دسته‌های يونجه خشک مفيد می‌باشد 20 عدد بلدرچين سه هفتگی را می‌توان در فضای به وسعت 30*30 سانتی متر جا داد. پس از گذشت 5 هفته بلدرچين‌ها به قفس‌های مخصوص تخم گذاری منتقل می‌گردد. اگر پرورش درکف سالن در نظر گرفته شود بايد قوطی های ويژه بلدرچين تهيه شود. داخل قوطی های تخمگذاری بايستی کاه يا علف گذاشته شود.
تامين روشنايی داخل سالن در هفت روز اول 5 – 2 لامپ بصورت 24 ساعت و 40 – 8 روز بعدی طول طبيعی روز و يا 8 ساعت با 2 لامپ، بعد از 41 روز 16 ساعت با 2 لامپ مناسب می‌باشد. رنگ پرهای قسمت بالايی سينه و گردن در بلدرچين نر بالغ قهوه ای مايل به قرمز و در ماده‌ها رنگ خاکستری با خالهای سياه تزئين شده است.

منبع : تبیان

پرورش بلدرچين

افرادي كه علاقمند به پرورش بلدرچين جهت نوليد گوشت باشند  بايد جوجه هاي آن را خودشان توليد و تكثير نمايند .زيرا محلي در ارتباط    با توليد انبوه جوجه بلدرچين و يا كارخانه جوجه كشي ويژه بلدرچين فعلا وجود ندارد . جهت ايجاد تاسيسات مربوط به پرورش بلدرچين نيز محلي  را كه داراي آب ، برق  و راه بوده وجاي خلوت باشد بايد انتخاب كرد  همچنين داراي امكانات لازم نسبت به حمل محصولات توليدي  به بازار باشد و از طرفي به دليل ايجاد بوي نامطبوع و جذب مگس در محلي خارج و دور از محل سكونت پروزرش داده شود . به همين دليل نياز به ايجاد سالن هاي جداگانه جهت پرورش مولدين و جوجه ها و تاسيسات مي باشد اين واحدها را مي توان بر اساس ظرفيت شان به صورت مجزا و يا بصورت واحد هاي جداگانه داخل يك ساختمان ايجاد كرد .

سمت و سوي سالن ها از نظر آفتابگير بودن مهم و با اهميت مي باشد     مثلا در مناطق گرمسير قسمت طولي سالن ها بايد در جهت شرق و غرب ساخته شود . اگر سايبان ساختمان هم مقداري طولاني در نظر گرفته شود از افزايش دماي داخل سالن در فصل تابستان كاسته خواهد شد زيرا در اين فصل خورشيد مدار عمودي را طي مي كند . اما در مناطق سردسير طول سالن در جهت شمال و جنوب ساخته مي شود با اين كار سالن ها در فصل زمستان آفتاب گير خواهند شد .

بادگير بودن ، ارتفاعات و كناردريا  محلي مناسب براي پرورش بلدرچين محسوب نمي گردد . مكان پرورش را مي توان بصورت بسته و باز ساخت . داخل سالن پرورش بر اساس برنامه و نحوه پرورش (داخل قفس و يا كف سالن ) ، ظرفيت جوجه ريزي در نظر گرفته شده و سرمايه موجود پرورش دهنده و ... آماده سازي مي گردد . اگر پرورش در كف سالن     مد نظر باشد از بستر استفاده مي شود  در اين سيستم ارتفاع بستر در فصل تابستان 5 – 3 سانتيمتر و در فصل زمستان 8 – 5 سانتيمتر در نظر گرفته شده و با كاه ، تراشه نجاري ، پوسته برنج و يا خاك اره مي پوشانند .  درجه حرارت مطلوب در پرورش بلدرچين بالغ مابين 27 – 21   درجه سانتي گراد مي باشد . سيستم نگهداري در قفس در انواع مختلف ( پرورش نيمچه گوشتي – تخمگذار – و ... ) متداول مي باشد كف قفس  را مي توان در اندازهاي مختلف  ( 25* 15 ، 20 * 15 ، 15 * 15 )   انتخاب كرد اما ارتفاع بايد بين 17 – 15 سانتي متر باشد . در قفس هاي    با ابعاد ذكر شده مي توان 4 – 2 بلدرچين نگهداري كرد . در ابعاد كوچك يك نر و يك ماده ، اما در ابعاد بزرگ بازاء 3 – 2 بلدرچين ماده   يك بلدرچين نر مناسب مي باشد .

 در قفس هاي سيستم آپارتماني ، جهت جمع آوري فضولات ، قسمت تحتاني هر قفس با كف فلزي پوشانده مي شود ، فضولات جمع شده يا بصورت اتوماتيك و يا بصورت دستي تخليه و پاك سازي مي شود . در قفس هاي تيپ كاليفرنيا ، مدفوع مستقيما به كف سالن ريخته و در آنجا جمع مي شود تخليه مستمر فضولات توليد شده از نظر تهويه و تامين هواي  پاكيزه داخل سالن موثر است .

شبكه هاي كف قفس در هر نوع آن بايد به ابعاد 5/1 – 1  سانتي مترواما شبكه سقف و ديواره ها  4 * 5/2 و يا 5 * 2  سانتي متر بهتر است . جهت سرازير شدن تخم ها ، كف بايد با زاويه 15 درجه ساخته مي شود  به منظور جلوگيري از شكستن تخم ها در اثر برخورد با جدار شبكه فلزي، سرتاسر شبكه محل تجمع تخم ها با ابر پوشانده مي شود . اين عمل در جلوگيري از شكسته شدن تخم ها بسيار  مفيد مي باشد . پرورش بلدرچين بصورت گروههاي بزرگ نيز در داخل قفس امكان پذير مي باشد ، اما تراكم آنها نبايد از 50 قطعه بيشتر باشد . جهت اجراي  اين روش ابعاد مختلف قفس بر اساس تعداد بالدرچين بشرح ذيل اشاره    مي گردد .

منبع:بلدرچين مادر

خواص گوشت و تخم بلدرچین

در کشور ما بعد از انقلاب برای اولین بار پرورش بلدرچین در استان یزد آغاز گردید که به صورت مجتمع شامل واحد مادر ، گوشتی ، بسته بندی و جوجه کشی اداره می گردد . بلدرچین دارای گوشتی با پروتئین بالا و درصد چربی کمتری می باشد که برای کودکان و بیماران بسیار سودمند و مفید می باشد . تخم بلدرچین بیضی شکل می باشد که وزن آن ۱۵ – ۸ گرم و رنگ آن معمولا سفید با خال های سیاه یا قهوه ای تا آبی و زرد نخودی مایل به سبز می باشد . الگوی تخم و رنگ تخم بلدرچین منحصر به فرد است و منبع خوبی از ویتامین ها (به جز ویتامین c ) می باشد . کیفیت تخم بلدرچین بالاو میزان کلسترول آن از تخم مرغ کمتر است . تعیین جنسیت جوجه بلدرچین از سن ۱ روزگی صورت می گیرد که این کار نیازمند افراد آموزش دیده و ماهر می باشد . اما از سن ۳ هفتگی می توان نرها و ماده ها را به وسیله رنگ پر های ناحیه سینه از یکدیگر تشخیص داد. پرهای سینه ای نرها به رنگ قرمر مایل به قهوه ای و ماده ها به رنگ خرمائی سوخته ( خاکستری با نقاط سیاه رنگ ) روی آنها می باشد . وزن جوجه های تازه هچ شده در حدود ۱۰ – ۵ گرم می باشد که درسن ۵۰ – ۴۰ روزگی به بلوغ می رسند . وزن بلدرچین های نر بالغ ۱۵۰ – ۹۰ گرم و ماده ها ۱۸۰ – ۱۱۰ گرم می باشد . همچنین تعداد کروموزوم های بلدرچین ۷۸ می باشد که شش جفت آنها کروموزوم های بزرگ ، شش جفت متوسط و ۲۷ جفت میکروکروموزوم می باشند که کروموزوم های جنسی از نوع بزرگ می باشند .

منبع: تبیان

پرورش بلدرچین

به طور کلي بلدرچين ها پرندگاني پرطاقت، نيرومند و مقاوم مي باشند و مي توانند در گستره وسيعي از مناطق با آب و هواي گوناگون رشد و توليد مثل نمايند که اين توانائي ناشي از قدرت سازگاري بالاي آنها با شرايط گوناگون محيطي مي باشد.
بلدرچين داراي مقاومت خوبي نسبت به شرايط نامساعد محيطي بوده و در محيطهاي مختلف به راحتي سازگار مي گردند. اين پرندگان سريعاٌ رشد مي کنند بطوريکه سن بلوغ در اين پرندگان پائين بوده و در سن 2- 1/5 ماهگي به بلوغ کامل جنسي مي رسند که در اين هنگام وزن پرنده نر به 150 -120 گرم و ماده ها به 180 – 150 گرم مي رسد. ( وزن پرنده بسته به نوع، نژاد و نوع سيستم پرورش مي تواند متفاوت از اعداد ارائه شده باشد).
اين پرنده پس از رسيدن به سن بلوغ به مدت حدود 6- 4 ماه تخمگذاري خواهد کرد که متوسط تخمگذاري در اين مدت حدود 100 عدد تخم خواهد بود که از اين تعداد حدود 75- 70 درصد به جوجه تبديل خواهند شد.
جوجه هاي بدست آمده از گله مادر پس از گذشت 45 -35 روز به وزن کشتار مي رسند و در اين هنگام وزن متوسط لاشه در آنها مي تواند بسته به نوع و نژاد از 140 گرم الي 220 گرم متغير باشد.
در يک جمع بندي ساده مي توان نتيجه گرفت که مجموع عواملي نظير: سن بلوغ پائين، سن کشتار مناسب، کيفيت مطلوب گوشت، هزينه هاي ثابت و جاري مناسب در مقايسه با ديگر شاخه هاي دامپروري و همچنين مقاومت بالاي پرنده به شرايط نامساعد محيطي، پرورش بلدرچين را تبديل به صنعتي سودآور نموده که امروزه مورد توجه بسياري از پرورش دهندگان در سراسر جهان قراردارد.
ميزان تخمگذاري در بلدرچين ها بالا و در حدود 250 عدد در هر سال مي باشد. بلدرچين ماده د رسن 60 -50 روزگي به اوج توليد تخم مي رسند. متداولترين نژاد در پرورش صنعتي اين پرنده نژاد کوترنيکس ژاپني (COTURNIX) مي باشد که در سال حدود 200 تخم گذاشته و در سن 40 روزگي نيز به وزن کشتار 250 گرم مي رسند.
از لحاظ ظاهري بلدرچين ماده درشت جثه تر از بلدرچين نر بوده و پرهاي سينه اش نيز خالدار مي باشند در حاليکه بلدرچين نر داراي پرهاي سينه اي به رنگ قهوه اي مي باشد.

پرورش بلدرچین و بیماریها

وجود ویژگی های مناسب همچون رشد سریع ، بلوغ زودرس ، تولید تخم بالا ، کوتاهی فاصله میان نسل ها ، بالابودن تراکم پرورشی در واحد سطح ، ارزان بودن جیره مصرفی ، حساسیت کم نسبت به بعضی از بیماری های طیور ، قیمت بالای تولیدات که شامل گوشت و تخم می باشد و به خصوص بازگشت سریع سرمایه سبب شده است تا جمع زیادی به پرورش صنعتی این پرنده روی آورند .

مهمترین نکاتی که سبب صنعتی شدن پرورش این پرنده شده است به شرح زیر می باشد :   میزان رشد سریع : میزان رشد این پرنده در حدود ۵/۳ برابر سریعتر از دیگر طیور اهلی می باشد . 
  بلوغ جنسی سریع : در حدود سن ۵۰ – ۴۰ روزگی بلدرچین های ماده در پیک تولید هستند .   تولید تخم بالا : در صورت پرورش صحیح ، این پرندگان در سال اول تولید توانایی تولید ۲۶۰ تخم را دارا می باشند . 
  کوتاه بودن فاصله میان نسل ها : توان بلدرچین در تولید ۴ – ۳ نسل در سال اول تولید این امکان را برای محققین فراهم آورده است تا از آن به عنوان پرنده ای آزمایشگاهی استفاده نمایند . دوره انکوباسیون کوتاه : جوجه کشی تخم این پرنده ۱۸ – ۱۷ روز طول می کشد .   تراکم بالای پرورش : با توجه به اینکه جثه این پرنده کوچک و نیز به سطح آبخوری و دانخوری کمتری احتیاج دارد در مقایسه با دیگر پرندگان تعداد پرنده بیشتری در واحد سطح میتوان پرورش داد . 
 واکسیناسیون کمتر : با توجه به اینکه گونه های بلدرچین در برابر برخی از بیماری های رایج طیور حساسیت کمتری دارند در نتیجه به واکسیناسیون کمتری احتیاج دارند .

  برگشت سریع سرمایه : با توجه به اینکه سن بلوغ بلدرچین ۵۰ – ۴۰ روزگی می باشد در نتیجه می توان گوشت و تخم این پرنده را سریع به بازار عرضه نمود .
ارزش غذایی بالای گوشت و تخم بلدرچین

در کشور ما بعد از انقلاب برای اولین بار پرورش بلدرچین در استان یزد آغاز گردید که به صورت مجتمع شامل واحد مادر ، گوشتی ، بسته بندی و جوجه کشی اداره می گردد.  بلدرچین دارای گوشتی با پروتئین بالا و درصد چربی کمتری می باشد که برای کودکان و بیماران بسیار سودمند و مفید می باشد . تخم بلدرچین بیضی شکل می باشد که وزن آن ۱۵ – ۸ گرم و رنگ آن معمولا سفید با خال های سیاه یا قهوه ای تا آبی و زرد نخودی مایل به سبز می باشد . الگوی تخم و رنگ تخم بلدرچین منحصر به فرد است و منبع خوبی از ویتامین ها (به جز ویتامین c ) می باشد . کیفیت تخم بلدرچین بالاو میزان کلسترول آن از تخم مرغ کمتر است . تعیین جنسیت جوجه بلدرچین از سن ۱ روزگی صورت می گیرد که این کار نیازمند افراد آموزش دیده و ماهر می باشد . اما از سن ۳ هفتگی می توان نرها و ماده ها را به وسیله رنگ پر های ناحیه سینه از یکدیگر تشخیص داد. پرهای سینه ای نرها به رنگ قرمر مایل به قهوه ای و ماده ها به رنگ خرمائی سوخته ( خاکستری با نقاط سیاه رنگ ) روی آنها می باشد . وزن جوجه های تازه هچ شده در حدود ۱۰ – ۵ گرم می باشد که درسن ۵۰ – ۴۰ روزگی به بلوغ می رسند . وزن بلدرچین های نر بالغ ۱۵۰ – ۹۰ گرم و ماده ها ۱۸۰ – ۱۱۰ گرم می باشد . همچنین تعداد کروموزوم های بلدرچین ۷۸ می باشد که شش جفت آنها کروموزوم های بزرگ ، شش جفت متوسط و ۲۷ جفت میکروکروموزوم می باشند که کروموزوم های جنسی از نوع بزرگ می باشند .

 جوجه کشی :

تخمگذاری بلدرچین ها از بعد از ظهر شروع و در غروب پایان می پذیرد که بر اساس فصل ، شرایط آب و هوائی و برنامه کاری جمع آوری تخم ها چندین بار در طول این مدت صورت می پذیرید . دمای مناسب محل ذخیره سازی تخم ها ۵/۱۵ – ۵/۱۲ درجه سانتیگراد و با رطوبت ۸۰ – ۷۵ % می باشد که این شرایط برای ذخیره تخم ها در مدت زمان ۷ – ۵ روز است . قبل از قرار دادن تخم ها در داخل در دستگاه ستر باید تخم های آلوده را به وسیله کاغذ سمباده یا پارچه پشمی سفت به آرامی تمیز و در محلول گرم ( ۳/۴۳ درجه سانتیگراد ) ضدعفونی کرد . سپس آنها را در دمای ۱/۲۱ درجه سانتیگراد و رطوبت ۷۵ % به مدت ۲۰ دقیقه به نسبت ۲۰ گرم پرمنگنات پتاسیم و ۴۰ سی سی فرمالین گازدهی می نمایند . سپس تخم ها را در داخل دستگاه ستر قرار می دهند .

 پرورش جوجه :

دمای آغازین جهت پرورش جوجه بلدرچین در زیر مادر مصنوعی و در بالای سر جوجه ۳۵ درجه سانتیگراد می باشد که این دما هر چهار روز یک بار ۸/۲ – ۵/۲ درجه کاهش می یابد تا به ۲۱ درجه سانتیگراد برسد . معمولا برای هر جوجه ۱۵۰ سانتیمتر مربع فضا تا سن ۳ هفتگی در نظر می گیرند . استفاده از آب شکر ۸ % در ۳ – ۲ روز اول نتیجه خوبی را در بر خواهد داشت . برای جوجه بلدرچین ها تا سن ۳ هفتگی ۲ سانتی متر دانخوری و ۱ سانتی متر آبخوری به ازاء هر قطعه در نظر می گیرند . در دو هفته اول نوررسانی ۲۴ ساعته می باشد که پس از آن تا ۱۲ ساعت کاهش می یابد .

 پرورش نیمچه :

معمولا از دو روش برای پرورش بلدرچین استفاده می شود : ۱ – بستر ۲ – باتری که اخیرا مورد استفاده قرار می گیرد که دارای مزایایی همچون تعداد جوجه بیشتر در واحد سطح ، نیروی کار کمتر ، بهداشت بهتر ، سهولت در حذف ، درمان و پیشگیری و استفاده بهتر از سطح می باشد . دمای مورد نیاز نیمچه ها ۲۸ – ۲۱ درجه سانتیگراد می باشد و از ۱۲ ساعت نور تا سن ۵ هفتگی که بلدرچین ها به قفس های تخمگذاری منتقل می شوند بهره می برند . برای رشد بهتر ، نرها و ماده ها جدا از یکدیگر پرورش داده می شوند . در این سن در بستر به ازاء هر نیمچه ۱۸۰ – ۱۵۰ سانتیمتر مربع بسته به نوع جوجه وفصل در نظر می گیرند . برای هر جوجه ۳ – ۵/۲ سانتیمتر دانخوری و ۲ – ۵/۱ سانتیمتر آبخوری در نظر می گیرند . در صورت استفاده از آبخوری نیپل ، هر نیپل برای ۱۵ پرنده در نظر گرفته می شود .

 پرورش بلدرچین مادر :

در حالت تجاری بلدرچین ها در قفس های توری به ظرفیت ۲۰ تا ۳۰ و حتی ۴۰ بلدرچین پرورش داده می شوند . معمولا به ازاء هر بلدرچین ۲۰۰ – ۱۵۰ سانتیمتر مربع فضا در قفس در نظر گرفته می شود . مقدار فضای دانخوری ۳ – ۵/۲ سانتیمتر به ازاء هر قطعه می باشد . مقدار فضای آبخوری معمولا عامل محدود کننده ای در سیستم قفس نیست . قفس ها معمولا تا ۸ ردیف نصب می شوند . سن فروش بلدرچین ها معمولا ۱۸ – ۱۷ هفتگی می باشد .

بیماری ها : بلدرچین معمولا به بیماری های زیر حساسیت بیشتری دارد :

۱ - مارک : که واکسیناسیون آن در سن ۲۰ روزگی و با تزریق در ناحیه گردن صورت می گیرد . 
۲ -  نیوکاسل : که واکسیناسیون آن همزمان با مارک به صورت قطره چشمی صورت می گیرد و هر ۳ ماه یک بار به صورت اسپری مصرف می گردد . 
۳ -  آبله : که واکسن آن در ۸ -۶ هفتگی مصرف می گردد .

از دیگر بیماری هایی که بلدرچین را درگیر می نماید می توان به کوکسیدیوز ، کانی بالیسم ، سالمونلا ، ورم روده ای قرحه ای و برونشیت اشاره کرد .
▪ درصد تلفات بلدرچین در سنین مختلف به قرار زیر می باشد :
۱۰- ۱ روزگی : ۲ %
۱۰ روزگی تا شروع تخمگذاری ۲%
دوره تخمگذاری (۱۰ ماه ) ۱۵%  


منبع :  farmna

اصول كلی پرورش بلدرچین

زمان ظهور و اهلی شدن بلدرچین در اجتماع بشری را می توان به هزاران سال پیش در مصر باستان رجعت

داد. در آن زمان این پرنده وجه ملی داشته و همکنون نقوش آن بر روی دیوارهای اهرام ثلاثه یا سنگ نوشته

های هیروگلیف به صورت حکاکی شده مشهود است.

همچنین نقوشی از این پرنده بر روی آثار سفالی ۱۶۰۰ سال ق.م در چین بجای مانده است. امروزه

بلدرچین کوتورنیکس یا فرعون در تمام نقاط جهان آشنای اذهان بوده و بهره گیری از فوائد آن را می توان به

سالها پیش رقم زد. نظر به دستاوردهای حاصله من باب این معقوله و علوم و فنون مرتبط با آن، پرورش این

پرنده با سهولت هر چه بیشتر میسر گردیده است . به طوری که با صنعتی شدن پرورش آن سالانه شمار

زیادی تخم و مقادیری انبوه از گوشت بلدرچین در سراسر جهان به منظور غنی سازی هر چه بیشتر سبد

تغذیه، عرضه می گردد. 

از مزایای بارز این پرنده، بلوغ زودرس و سرعت چشم گیر فرایند تکثیر می باشد. بلدرچین های ماده (مولد)

تقریبا در ۲ ماهگی یا زمانی کمتر از آن ( بسته به نوع تغذیه و شرایط نگهداری) به بلوغ رسیده و

شروع به تخمگذاری می نمایند. با تجربه یک دوره تخمگذاری، مولد ها به طور روزانه به مدت زمان تقریبی

۱۸ تا ۲۴ ماه تحت فرایند تخمگذاری قرار خواهند گرفت. همچنین یک مولد با مصرف تقریبا ۴۰۰ گرم خوراک،

تعداد ۱۴ تا ۱۶ عدد تخم را تولید می نماید. بخش اعظمی از جیره غذایی ماده ها را پروتئین و کلسیم

تشکیل می دهد .

پرورش بلدرچین بدلیل کوچک بودن جثه پرنده و امکان پرورش چند صد قطعه آن در یک فضای کوچک و

سرمایه‌گذاری اندک جهت تامین وسایل و تجهیزات پرورش از جایگاه بالقوه‌ای برخوردار می‌باشد.

نظر به اینکه مدت پرورش بلدرچین تا زمان کشتار 6 هفته بطول می‌انجامد لذا مقدار مصرف دان در این مدت

نیز به تناسب کم خواهد بود. بهمین جهت بحران های اقتصادی در پرورش بلدرچین تاثیر چندانی نخواهند

داشت. علاوه بر این پرورش تجاری بلدرچین در شرایط روستایی از جایگاه ممتازی برخوردار می‌باشد. ولی

به دلیل آزاد پرواز بودن این پرندگان نگهداری آنها در اماکن سربسته مناسب و بهتر می‌باشد.

گوشت بلدرچین بعلت پائین بودن چربی و کلسترول آن در مقایسه با سایرمنابع پروتئین حیوانی از ویژگی

و جایگاه خوبی برخوردار می‌باشد.

محصولات:

بلدرچین سالانه در حدود 300- 250 عدد تخم می‌گذارد. وزن هر یک از تخمهای بلدرچین مابین 9 الی

12 گرم می‌باشد. شکل تخم کروی رنگ پوسته آن از قهوه‌ای سیر تا آبی و سفید متغیر بوده و دارای

رنگدانه‌های سیاه و آبی است. تخم بلدرچین در مقایسه با تخم‌مرغ از نظر آهن و فسفر غنی و دارای طعم

شبیه تخم‌مرغ می‌باشد و بصورت آب پز، سرخ کرده سرو می‌شود. سن کشتار 6 - 5 هفتگی، وزن زنده

150 - 120 گرم و وزن لاشه 115- 105 گرم می‌باشد که در صورت اصلاح نژاد، تولید گوشت این حیوان

می‌تواند افزایش یابد. گوشت بلدرچین نرم، تیره و لذیذ بوده و همانند گوشت مرغ بدلخواه شخص در پخت

غداهای مختلف استفاده می‌شود. قبل از بسته بندی، عضلات سینه استخوان گیری می‌شود. ولی ران

همانطور با استخوان بسته بندی و در مراکز عرضه به فروش می‌رسد . گوشت بلدرچین سرشار از ویتامین

های B1-B2-B6 ، مواد معدنی، اسیدهای چرب و اسیدپانتوتنیک می‌باشد.

پرورش بلدرچین:

افرادی که علاقمند به پرورش بلدرچین جهت نولید گوشت باشند باید جوجه‌‌های آن را خودشان تولید و تکثیر

نمایند. زیرا محلی در ارتباط با تولید انبوه جوجه بلدرچین و یا کارخانه جوجه‌کشی ویژه بلدرچین فعلا وجود

ندارد. جهت ایجاد تاسیسات مربوط به پرورش بلدرچین نیز محلی را که دارای آب، برق و راه مناسب است

انتخاب کنند. همچنین دارای امکانات لازم نسبت به حمل محصولات تولیدی به بازار باشند و از طرفی به

دلیل ایجاد بوی نامطبوع در محلی خارج و دور از محل سکونت پرورش داده شود. به همین دلیل نیاز به ایجاد

سالن‌های جداگانه جهت پرورش مولدین و جوجه‌ها می‌باشد.

سمت و سوی سالن‌ها از نظر آفتابگیر بودن مهم و با اهمیت می‌باشد مثلا در مناطق گرمسیر قسمت

طولی سالن‌ها باید در جهت شرق و غرب ساخته شود. اگر سایبان ساختمان هم مقداری طولانی

در نظر گرفته شود از افزایش دمای داخل سالن در فصل تابستان کاسته خواهد شد زیرا در این فصل

خورشید مدار عمودی را طی می‌کند. اما در مناطق سردسیر طول سالن در جهت شمال و جنوب ساخته

می‌شود با این کار سالن‌ها در فصل زمستان آفتاب گیر خواهند بود.

مکانهای بادگیر، ارتفاعات و کنار دریا محلی مناسب برای پرورش بلدرچین محسوب نمی گردد. داخل

سالن پرورش بر اساس برنامه و نحوه پرورش (داخل قفس و یا کف سالن )، ظرفیت جوجه‌ریزی در نظر

گرفته شده و سرمایه موجود پرورش دهنده و. .. آماده سازی می‌گردد.

اگر پرورش در کف سالن مد نظر باشد از بستر استفاده می‌شود در این سیستم ارتفاع بستر در فصل

تابستان 5 -3 سانتیمتر و در فصل زمستان 8 - ۵ سانتیمتر در نظر گرفته می‌شود و با کاه، تراشه نجاری،

پوسته برنج و یا خاک اره می‌پوشانند.

درجه حرارت مطلوب در پرورش بلدرچین بالغ مابین 27 - 21 درجه سانتی گراد می‌باشد. سیستم نگهداری

در قفس نیز متداول می‌باشد که کف قفس را می‌توان در اندازهای مختلف

( 25* 15، 20 * 15، 15 * 15 ) انتخاب کرد اما ارتفاع باید بین 17 - 15 سانتی متر باشد. در

قفس‌هایی با ابعاد ذکر شده می‌توان 4 - 2 بلدرچین نگهداری کرد. در ابعاد کوچک یک نر و یک ماده،

اما در ابعاد بزرگ بازاء 3 -2 بلدرچین ماده یک بلدرچین نر مناسب می‌باشد.

در قفس های سیستم آپارتمانی، جهت جمع آوری فضولات، قسمت تحتانی هر قفس با کف فلزی

پوشانده می‌شود، فضولات جمع شده یا بصورت اتوماتیک و یا بصورت دستی تخلیه و پاک‌سازی می‌شود.

در قفس‌های کالیفرنیایی، مدفوع مستقیما به کف سالن ریخته و در آنجا جمع می‌شود فضولات تولید

شده به صورت مستمرتخلیه می‌شود.

تولیدمثل بلدرچین :

جهت اینکار غالبا از دستگاههای جوجه‌کشی استفاده می‌شود، البته بلدرچین در کوتاه‌مدت به بلوغ

جنسی می‌رسد. جنس ماده در 42 روزگی شروع به تخم گذاری و در بلدرچین نر از36 روزگی تولید اسپرم

می‌کند و اگر بازاء 3 – 2 ماده باید یک نر در نظر گرفته شود شانس نطفه‌دار بودن تخم‌ها افزایش می‌یابد.

جهت تکثیر و تولید مثل از بلدرچین مادر و تخم های بدست آمده از آن نیز می‌توان بهره جست.

بلدرچین های مادر در روزهای 56- 60 به اوج تخمگذاری خود می‌رسد و در صورت افزایش مدت زمان

روشنایی از فروردین لغایت شهریور 100- 50 تخم می‌گذارند پس از این مدت وارد تولک 5/1 ماهه می‌شوند.

در پرورش مدرن و در شرایط صنعتی در طول سال از یک قطعه بلدرچین 300 – 250 تخم برداشت می‌شود.

شرایط ایده‌ال نوردهی و ایجاد روشنایی در سا لن 18 – 14 ساعت در روز می‌باشد. در انتخاب تخم‌ها

جهت استفاده در جوجه‌کشی باید به نکاتی همچون پاکیزگی، سالم بودن و وزن تخمها توجه نمود. اگر

مجبور به ذخیره تخم‌های بدست آمده از مادران مولد باشیم باید در شرایط مناسب یعنی در دمای

18 – 16 درجه سانتی گراد و رطوبت 80 – 75% نگهداری کرد . اگر تعداد تخم تولید شده کمتر از ظرفیت

ماشین جوجه‌کشی باشد می‌توانیم تخم های بدست آمده را تا 15 – 10 روز در شرایط محیطی فوق الذکر

ذخیره و نگهداری نمائیم.

تغذیه بلدرچین:

جوجه بلدرچین سریع رشد می‌کند به همین منظور در جیره مراحل اولیه پرورشی باید 28 – 25% پروتئین

داشته باشد، سه هفته اول از جیره شروع یا پیش دانه استفاده می‌شود در این دوره نیاز 3000- 2600

کیلو کالری انرژی می‌باشد معمولا در 3 هفته اول پرورش از جیره غذایی پر انرژی با میزان پروتئین بالای

جوجه بوقلمون استفاده می‌کنند.

پیشگیری و کنترل :

بلدرچین در مقابل بیماری‌ها در مقایسه با سایر پرندگان زیاد حساس نمی باشد. ولی احتیاطات لازم

از نظر کنترل و پیشگیری را بایستی مدنظر داشت.

منبع : تبیان

انتخاب بلدرچین ھای مادر

انتخاب بلدرچين هاي مادر معمولا بر اساس بازرسي،وزن و شرايط بهداشتي صورت مي گيرد.


احتياج اصلي اين است كه پرنده ها در سلامت كامل بوده و يكنواختي خوبي را نشان دهند.پرندگان را مي توان از لاينهاي توصه شده و شناخته شده
 با توان تخمگذاري خوب قابليت زنده ماندن و قابليت هچ شدن خوب تهيه نمود.

اين مسئله از اهميت زيادي برخوردار است كه از جفت گيري بلدرچين هاي منسوب بيكديگر در طول اجراي برنامه توليد مثل اجتناب نمود.با استفاده از

روش توليد مثل متقاطع و گفتن نرها و ماده ها از خانواده هاي ديگر جفت گيري بلدرچين هاي منسوب به يكديگر جلوگيري مي شود و معياري از براي

هيبريد قدرتمند تامين مي شود و خصوصيات خوب باقي مي مانند، عاقلانه اين است كه حداقل 6 لاين و ترجيحا لاين هاي بيشتري

را حفظ كرد تا به اين برنامه كمك شود.

آب و دان بايستي به ميزان فراوان و كافي در دسترس جوجه هاي بلدرچين گذارده شود تا خوردن و آشاميدن را بياموزند در غير اين صورت در اثر

گرسنگي و تشنگي تلف مي شوند.بايد توجه داشت كه در 48

ساعت اول زندگي عدم استفاده از غذا امري نرمال بوده و در اين مدت از ذخيره كيسه زرده تغذيه مي كنند.


منبع : تبیان

توليدمثل بلدرچين

جهت اينکار غالبا از دستگاههای جوجه‌کشی استفاده می‌شود، البته بلدرچين در کوتاه‌مدت به بلوغ جنسی می‌رسد. جنس ماده در 42 روزگی شروع به تخم گذاری و در بلدرچين نر از36 روزگی توليد اسپرم می‌کند و اگر بازاء 3 – 2 ماده بايد يک نر در نظر گرفته شود شانس نطفه‌دار بودن تخم‌ها افزايش می‌يابد. جهت تکثير و توليد مثل از بلدرچين مادر و تخم های بدست آمده از آن نيز می‌توان بهره جست.
بلدرچين های مادر در روزهای 56- 60 به اوج تخمگذاری خود می‌رسد و در صورت افزايش مدت زمان روشنايی از فروردين لغايت شهريور 100- 50 تخم می‌گذارند پس از اين مدت وارد تولک 5/1 ماهه می‌شوند. در پرورش مدرن و در شرايط صنعتی در طول سال از يک قطعه بلدرچين 300 – 250 تخم برداشت می‌شود.
شرايط ايده‌ال نوردهی و ايجاد روشنايی در سا لن 18 – 14 ساعت در روز می‌باشد. در انتخاب تخم‌ها جهت استفاده در جوجه‌کشی بايد به نکاتی همچون پاکيزگی، سالم بودن و وزن تخمها توجه نمود. اگر مجبور به ذخيره تخم‌های بدست آمده از مادران مولد باشيم بايد در شرايط مناسب يعنی در دمای
18 – 16 درجه سانتی گراد و رطوبت 80 – 75% نگهداری کرد . اگر تعداد تخم توليد شده کمتر از ظرفيت ماشين جوجه‌کشی باشد می‌توانيم تخم های بدست آمده را تا 15 – 10 روز در شرايط محيطی فوق الذکر ذخيره و نگهداری نمائيم.
تخم‌ها در روی راک به طور افقی يا بشکلی که نوک تيز آن در قسمت پائين قرارگيرد گذاشته می‌شود، درصورتی که تخم بلدرچين بيشتر از يک هفته جهت جوجه‌کشی ذخيره و نگهداری شود بايد هر روز با جابجا نمودن، وضعيت آنها را تغيير داد.
در توليد جوجه بلدرچين توسط ماشين جوجه‌کشی رعايت 4 شرط دما، رطوبت و تهويه مناسب و جابجا کردن الزامی است.
دمای ماشين جوجه‌کشی بايستی 5/37 درجه سانتی گراد باشد اما دو روز آخر درجه حرارت ماشين جوجه‌کشی کاهش داده می‌شود.
در 14 روز اول تخم‌های داخل ستری بلافاصله هر 4 – 2 ساعت يکبار و يا حداقل روزی 5 بار جابجا می‌شوند. اگر اين کار توسط دستگاه و به صورت اتوماتيک باشد بازاء هر يک ساعت يکبار انجام خواهد گرفت و در دو روز آخر تخم‌ها به هچری انتقال داده می‌شوند.
تخمهای بلدرچين بعد از 18 – 17 روز هچ می‌شوند. تعداد جوجه‌های هچ شده بازاء هر يکصد تخم راندمان هچ را مشخص می‌کند. تعداد تخم‌های بارور بازاء هر يکصد تخم نيز ميزان باروری را تعيين می‌کند. بهترين موقع تعيين درصد ( باروری و راندمان هچ )در زمان انتقال تخم‌ها از ستری به هچری می‌باشد.

پرورش بلدرچین

مقدمه :
پرورش بلدرچين بدليل کوچک بودن جثه پرنده و امکان پرورش چند صد قطعه آن در يک فضای کوچک و سرمايه‌گذاری اندک جهت تامين وسايل و تجهيزات پرورش از جايگاه بالقوه‌ای برخوردار می‌باشد.
نظر به اينکه مدت پرورش بلدرچين تا زمان کشتار 6 هفته بطول می‌انجامد لذا مقدار مصرف دان در اين مدت نيز به تناسب کم خواهد بود. بهمين جهت بحران های اقتصادی در پرورش بلدرچين تاثير چندانی نخواهند داشت. علاوه بر اين پرورش تجاری بلدرچين در شرايط روستايی از جايگاه ممتازی برخوردار می‌باشد. ولی به دليل آزاد پرواز بودن اين پرندگان نگهداری آنها در اماکن سربسته مناسب و بهتر می‌باشد.
گوشت بلدرچين بعلت پائين بودن چربی و کلسترول آن در مقايسه با سايرمنابع پروتئين حيوانی از ويژگی و جايگاه خوبی برخوردار می‌باشد.

محصولات:
بلدرچين سالانه در حدود 300- 250 عدد تخم می‌گذارد. وزن هر يک از تخمهای بلدرچين مابين 9 الی 12 گرم می‌باشد. شکل تخم کروی رنگ پوسته آن از قهوه‌ای سير تا آبی و سفيد متغير بوده و دارای رنگدانه‌های سياه و آبی است. تخم بلدرچين در مقايسه با تخم‌مرغ از نظر آهن و فسفر غنی و دارای طعم شبيه تخم‌مرغ می‌باشد و بصورت آب پز، سرخ کرده سرو می‌شود. سن کشتار 6 - 5 هفتگی، وزن زنده 150 - 120 گرم و وزن لاشه 115- 105 گرم می‌باشد که در صورت اصلاح نژاد، توليد گوشت اين حيوان می‌تواند افزايش يابد. گوشت بلدرچين نرم، تيره و لذيذ بوده و همانند گوشت مرغ بدلخواه شخص در پخت غداهای مختلف استفاده می‌شود. قبل از بسته بندی، عضلات سينه استخوان گيری می‌شود. ولی ران همانطور با استخوان بسته بندی و در مراکز عرضه به فروش می‌رسد . گوشت بلدرچين سرشار از ويتامين های B1-B2-B6 ، مواد معدنی، اسيدهای چرب و اسيدپانتوتنيک می‌باشد.

پرورش بلدرچين:
افرادی که علاقمند به پرورش بلدرچين جهت نوليد گوشت باشند بايد جوجه‌‌های آن را خودشان توليد و تکثير نمايند. زيرا محلی در ارتباط با توليد انبوه جوجه بلدرچين و يا کارخانه جوجه‌کشی ويژه بلدرچين فعلا وجود ندارد. جهت ايجاد تاسيسات مربوط به پرورش بلدرچين نيز محلی را که دارای آب، برق و راه مناسب است انتخاب کنند. همچنين دارای امکانات لازم نسبت به حمل محصولات توليدی به بازار باشند و از طرفی به دليل ايجاد بوی نامطبوع در محلی خارج و دور از محل سکونت پرورش داده شود. به همين دليل نياز به ايجاد سالن‌های جداگانه جهت پرورش مولدين و جوجه‌ها می‌باشد.
سمت و سوی سالن‌ها از نظر آفتابگير بودن مهم و با اهميت می‌باشد مثلا در مناطق گرمسير قسمت طولی سالن‌ها بايد در جهت شرق و غرب ساخته شود. اگر سايبان ساختمان هم مقداری طولانی در نظر گرفته شود از افزايش دمای داخل سالن در فصل تابستان کاسته خواهد شد زيرا در اين فصل خورشيد مدار عمودی را طی می‌کند. اما در مناطق سردسير طول سالن در جهت شمال و جنوب ساخته می‌شود با اين کار سالن‌ها در فصل زمستان آفتاب گير خواهند بود.
مکانهای بادگير، ارتفاعات و کنار دريا محلی مناسب برای پرورش بلدرچين محسوب نمی گردد. داخل سالن پرورش بر اساس برنامه و نحوه پرورش (داخل قفس و يا کف سالن )، ظرفيت جوجه‌ريزی در نظر گرفته شده و سرمايه موجود پرورش دهنده و. .. آماده سازی می‌گردد.
اگر پرورش در کف سالن مد نظر باشد از بستر استفاده می‌شود در اين سيستم ارتفاع بستر در فصل تابستان 5 -3 سانتيمتر و در فصل زمستان 8 - ۵ سانتيمتر در نظر گرفته می‌شود و با کاه، تراشه نجاری، پوسته برنج و يا خاک اره می‌پوشانند.
درجه حرارت مطلوب در پرورش بلدرچين بالغ مابين 27 - 21 درجه سانتی گراد می‌باشد. سيستم نگهداری در قفس نيز متداول می‌باشد که کف قفس را می‌توان در اندازهای مختلف ( 25* 15، 20 * 15، 15 * 15 ) انتخاب کرد اما ارتفاع بايد بين 17 - 15 سانتی متر باشد. در قفس‌هايی با ابعاد ذکر شده می‌توان 4 - 2 بلدرچين نگهداری کرد. در ابعاد کوچک يک نر و يک ماده، اما در ابعاد بزرگ بازاء 3 -2 بلدرچين ماده يک بلدرچين نر مناسب می‌باشد.
در قفس های سيستم آپارتمانی، جهت جمع آوری فضولات، قسمت تحتانی هر قفس با کف فلزی پوشانده می‌شود، فضولات جمع شده يا بصورت اتوماتيک و يا بصورت دستی تخليه و پاک‌سازی می‌شود. در قفس‌های کاليفرنيايی، مدفوع مستقيما به کف سالن ريخته و در آنجا جمع می‌شود فضولات توليد شده به صورت مستمرتخليه می‌شود.
شبکه‌های کف قفس در هر نوع آن بايد به ابعاد 5/1* 1 سانتی متر و شبکه سقف و ديواره‌ها 4 *5/2 و يا 5 * 2 سانتی متر بهتر است باشد. جهت سرازير شدن تخم‌ها، کف بايد با زاويه 15 درجه ساخته شود و به منظور جلوگيری از شکستن تخم‌ها در اثر برخورد با جدار شبکه فلزی، سرتاسر شبکه محل تجمع تخم‌ها با ابر پوشانده شود. اين عمل در جلوگيری از شکسته شدن تخم‌ها بسيار مفيد می‌باشد. پرورش بلدرچين بصورت گروههای بزرگ نيز در داخل قفس امکان پذير می‌باشد، اما تراکم آنها نبايد از 50 قطعه بيشتر باشد.
در اين روش ابعاد مختلف قفس بر اساس تعداد بلدرچين بشرح ذيل ميباشد:
بازاء هر 25 قطعه بلدرچين = 30*60*60
بازاء هر 50 قطعه بلدرچين = 30*120*60

بمنظور کنترل و جلوگيری از امکان جست و خيز و پرواز و ايجاد زخم ارتفاع قفس‌ها نبايد بيشتر از cm۳۰ باشد.

منبع : تبیان

نحوه تنظیم و چینش دانخوری ها در سالن

دانخوری ها باید به گونه ای باشند که درست موازی سطح پشتی بلدرچین ها باشند یعنی به فاصله ی 7.5 – 8 سانتی متر از سطح زمین به گونه ای که برای خوردن دان مجبور شوند گردن خود را خم کنند.

تله تخم گذاری :

یکی از غرایز بلدرچین ها این است که معمولاً عادت دارند تا تخم خود را در جایی پنهان بگذارند و یا آن را در جایی مخفی کنند به همین جهت ما از این غریزه بلدرچین های ماده جهت جمع آوری تخم هایشان استفاده می کنیم و تله های تخم گذاری را که اتاقک های کوچکی هستند که معمولاً در دو طبقه ساخته می شوند در اختیار پرنده ماده قرار می دهیم تا طبق همین غریزه تخم خود را درون آن قرار بدهند و یا از تله های تخم گذاری مرغ مادر استفاده می کنیم تا ریسک شکستن و یا خورده شدن توسط سایر طیور به حداقل برسد از طرف دیگر در صورت ملاحظه هرگونه تخم بر روی بستر باید بلافاصله آن را از روی بستر جمع آوری نماییم چرا که باعث می شود سایر بلدرچین ها برای تخم گذاری بر روی بستر تشویق شوند پس حتماً در اوایل شب در حدود ساعات 9 – 5/8 به جمع آوری تخم ها بپردازید.

مواد بستر ساز :

مواد بستر ساز انحصاراً برای سیستم های پرورش بر روی بستر کاربرد دارند چرا که وظیفه اصلی این مواد ایجاد بستر و محیطی گرم، خشک و نرم برای جوجه بلدرچین ها و بلدرچین های بالغ است چرا که معمولاً حرارت رد و بدل شده از طریق کف بخش عمده ای از اتلاف انرژی و در نتیجه بروز استرس در بلدرچین ها را به خود اختصاص می دهد و همچنین در سیستم بستر و با وجود بستر می توان تا حدودی از خشک ماندن بستر در نتیجه مدفوع پرنده اطمینان حاصل نمود و برای نرم بودن بستر در زمان وجود مواد بستر ساز نیز دیگر نیاز به توضیح نیست. برای انتخاب مواد بستر ساز باید توجه داشت تا این مواد نهایت راحتی و آرامش را به هر لحاظ برای بلدرچین ها فراهم کنند که برای این منظور می توان از موادی چون تراشه های چوب در اندازه های مختلف برای سالن های مختلف، کاه، سبوس برنج، خاک اره، ماسه و خرده های ذرت استفاده کرد که در این بین پوشال بیش ترین مزیت و کم ترین معایب را دارد ولی نمی توان گفت که همیشه هم برترین است زیرا در برخی شرایط خاص ممکن است ماسه اصلح تر از پوشال باشد و البته در انتخاب کاه و کلش و تراشه برای بستر به عنوان ماده ی بستر ساز باید دقت شود تا هیچ گونه اجزاء خارجی و به ویژه تکه های درشت چوب درون آن نباشد مخصوصاً آن هایی که لبه های تیزتری دارند زیرا به ویژه در بلدرچین که توان پرواز را دارد می توانند ایجاد جراحت کنند مسئله دیگر آنکه پوشالی را که ما برای بستر سالن ها انتخاب نموده ایم حتماً باید تمیز و عاری از هرگونه کپک زدگی باشد و در زمان پخش آن ها مواد را به طور کاملاً یکنواخت و متناسب در سالن پخش نماییم که برای این منظور می توانیم از ماشین های پخش پوشال به نام SPREADER استفاده کنیم تا علاوه بر پخش یکنواخت تر پوشال ها در وقت نیز صرفه جویی کنیم و اما خرده های ذرت و خاک اره که اولی احتمال خراب شدگی بیشتری نسبت به سایرین دارد و دومی به علت بسیار ریز بودن ممکن است حالت گلی را در سالن ایجاد کند و می تواند توسط بلدرچین ها خورده شده و برایشان عارضه هایی را پیش آورد که خطرناک ترین این عوارض خفگی و مرگ است.

سیستم آبخوری

در سیستم پرورش در بستر حوزه انتخاب ما برای آبخوری بیشتر از سیستم پرورش در قفس می باشد.

نکته بسیار مهم این است که هرچه آبخوری ها در سالن ها بیشتر باشند ولو آنکه حجم آن ها کمتر باشد بهتر است.

به طور کلی در صنعت طیور آبخوری ها به دو دسته تقسیم می شوند دسته اول که شامل آب خوری های دستی است بیشتر برای جوجه بلدرچین های 15 – 1 روزه و یا در مناطق کم آب استفاده می شوند و عیب آن ها این است که باید هر چند ساعت یکبار آن ها را پر کنیم و دسته دوم آبخوری های اتوماتیک هستند و برای بلدرچین هایی با عمر بیش از 10 روز کاربرد دارند که کلاً به شرح زیر می باشند.

آبخوری دستی ناودانی :

این آبخوری ها که به دو صورت مقطعی و سری نصب می شوند در برش عرضی به شکل  U دیده می شوند. نکته مهم دیگر آنکه باید در این نوع آب خوری ها آب باید دائماً در جریان ملایم باشد.

خصوصیات سیستم :

       همیشه آب روان، تازه و فراوان در آن جاری است.

       تنظیم دستگاه به وسیله پیچ های روی پایه ها صورت می پذیرد و جابه جای آن ها سخت است و با همین استدلال نیز نصب آن ها هم مشکل می شود.

       فضای اشغال شده توسط آن نسبت به سایر سیستم ها زیاد است ولی پراکنش یکسان و نسبتاً خوبی را در سالن دارد.

       آب در این سیستم به علت رسوب کم نمی آورد ولی به خاطر کمبود چرا.

       به بستر نزدیک بوده و ممکن است که آب با فضولات و خوراک آلوده شود.

       احتمال ریزش آب از آن بیشتر از سایر سیستم ها است.

       تمیز کردن آن ها به خاطر وسعت زیادشان مشکل است.

       در صورت ورود آب با سرعت زیاد یا آهسته به درون آبخوری پرنده برای نوشیدن آب دچار مشکل می شود.

آب خوری های دستی بشقابی :

این آب خوری ها شامل یک مخزن با سوراخ هایی در قسمت پایین و یک بشقاب در زیر مخزن است که آب از سوراخ های ذکر شده وارد بشقاب می شود .

خصوصیات سیستم :

       از نظر بند شدن بر اساس کمبود و رسوبات، نصب و نحوه نصب پرا کنش، احتمال ریزش بر روی بستر، فضای اشغال کرده و شستشو مناسب هستند زیرا به هیچ جا اتصالی ندارند و کوچک اند.

       به لحاظ تنظیم، این آبخوری ها هیچ گونه انعطافی ندارند.

       از نظر آب تازه، جدایی از بستر و فضولات در سطح مطلوبی قرار ندارند.

آبخوری های اتومات ناودانی :

این آبخوری ها که باید بازه 40 – 5 سانتی متر عدد 5 سانتی متر را برای ارتفاع کاربردی یک بلدرچین بالغ انتخاب کرد دارای طولی معادل 4.2 سانتی متر است برای استفاده بلدرچین در سن 35 روز به بالا توصیه می شود.

این آبخوری ها بر اساس نوع ورودی آب به آن ها به سه دسته سوپاپ معلق، شناور و برقی تقسیم می شود که در اولی یک سمت ناودان بر روی پایه و سمت دیگر آن بر روی سوپاپ قرار می گیرد در دومی نیز به کمک یک شناور مثل کولرهای آبی عمل می کند که هرکدام به ترتیب بر اساس وزن و ارتفاع آب عمل می کنند و در نوع برقی به کمک یک تراشه الکترونیکی.

خصوصیات این سیستم همانند نوع دستی آن است با این تفاوت که در مصرف آب آن صرفه جویی بیشتری می شود.

 

آبخوری اتومات سیفونی :

این دسته از آبخوری ها درست همانند آبخوری های دستی بشقابی عمل می کند با این تفاوت که درون مخزن آن یک عدد سیفون وجود دارد که با پر شدن آن تعادل آبخوری در زمان آویزان بودن حفظ می شود و همچنین با حضور یک عدد سوپاپ فنری بر سر راه ورودی آب که از آبخوری با یک شیلنگ به لوله اصلی بالا متصل می شود کامل می شود.

خصوصیات سیستم :

       این آبخوری ها به دلیل اینکه توسط یک طناب یا کابل از سقف آویزان می شوند دارای تنظیم راحتی هستند.

       از نظر فضا، آب تازه، پراکنش، شستشو، جدا بودن از بستر و احتمال ریزش آب بر روی بستر در سطح مناسبی قرار دارد.

       نصب این دستگاه زیاد مشکل نیست فقط تا حدودی وقت گیر است.

       ممکن است بر اثر رسوبات درون لوله ها، شیلنگ و سوپاپ آب بند شود و یا آبخوری ریزش کند پس هرچند روز یکبار نیاز حتمی به بازبینی دارد.

آبخوری فنجانی :

این آبخوری ها می توانند بسته به قطری که دارند بین 47 – 11 قطعه بلدرچین را سیراب کنند که معمولاً قطر این آبخوری ها بین 15 – 5 سانتی متر متغیر است و بر همین اساس عمق آن ها از 2.5 سانتی متر تا 7.5 سانتی متر تغییر پذیر است که البته ما برای بلدرچین ها کوچک ترین سایز را پیشنهاد می دهیم زیرا معمولاً در تمام سنین کاربرد دارد و هم می توان به کمک آن توزیع آب را در تمام سالن یکنواخت تر و بیشتر کرد.

این آبخوری ها بر اساس نوع ورود آب به دو دسته معلق و ماشه ای تقسیم می شوند که در نوع اول به وسیله سوپاپی که با وزن آب عمل می کند پر می شود و در نوع دوم توسط ماشه ی قسمت فوقانی لوله، سوپاپ باز و بسته می شود.

خصوصیات سیستم :

       وضعیت تنظیم این سیستم بهترین نوع می باشد زیرا از آن می توان برای تمامی سنین بلدرچین به جز دوره ی سبد استفاده کرد، جابجایی، فضای اشغال شده، آب تازه، پراکنش در سالن، جدایی از بستر، احتمال ریزش آب بر روی بستر و شستشوی آن در وضعیت مناسبی قرار دارد و دلیل عمده آن کوچکی آن هاست.

       نصب سیستم به کارشناس نیاز دارد و بند شدن آبخوری بر اثر رسوبات بستگی به جنس لوله دارد مخصوصاً در مناطقی با آب سنگین که زیاد مناسب نیست، ولی از سیستم های قبلی خیلی بهتر است.

       در مقایسه با سیستم نیپل با روحیه بلدرچین ها بسیار سازگار تر است و استرس کمتری را به آن ها وارد می کند چون راحت تر آب را در اختیار بلدرچین ها قرار می دهد.

آب خوری اتومات دیسکی :

عمل این آبخوری به گونه ای است که به وسیله فشار نوک پرنده بر صفحه یا دیسک آب را در اختیار بلدرچین قرار می دهد.

آبخوری نیپل :

این آبخوری دقیقاً مثل آبخوری فنجانی است یعنی آنکه در این سیستم با فشار نوک بلدرچین ساچمه ای که در مقابل دریچه ورودی قرار دارد جابجا شده و آب جاری می شود با این تفاوت که در آن به جای آنکه آب از پایین به بالا بیاید از بالا به پایین می آید.

خصوصیات سیستم :

       تنظیم و جابجایی، فضای اشغال شده، آب تازه، پراکنش، جدایی از بستر، احتمال ریزش آب بر روی بستر و شستشوی آن در وضعیت مناسب و مطلوبی قرار دارد.

       وضعیت نصب دستگاه و امکان بند آمدن توسط رسوبات در این سیستم زیاد مناسب نیست و همانند سیستم فنجانی است.

       این سیستم نسبت به سایر سیستم ها به خاطر همان اصل کوچکی مناسب تر است.

آبخوری نیپل – فنجانی :

نوعی از آبخوری نیپل که درزیر آن به منظورجلوگیری از ریزش آب یک ظرف فنجان مانند قرار داده اند.

خصوصیات سیستم :

       تنظیم و جابجایی، فضای اشغال شده، آب تازه، پراکنش، جدایی از بستر، احتمال ریزش آب بر روی بستر و شستشوی آن در وضعیت مناسب و مطلوبی قرار دارد.

       وضعیت نصب دستگاه و امکان بند آمدن توسط رسوبات در این سیستم زیاد مناسب نیست و همانند سیستم فنجانی است.

       بنا به دلایلی که قبلاً شرح داده ایم می تواند از بهترین انواع ابخوری برای پرورش بلدرچین در هر شرایط باشد. دلیل دیگر آنکه چون بلدرچین جثه و نوک کوچک تری نسبت به مرغ دارد پس در میزان دریافت آب از این آبخوری ها و سهولت استفاده از آن بهتر و راحت تر عمل می کند.

نحوه تنظیم آب خوری ها :

آبخوری ها باید در فاصله 12 – 10 سانتی متری سطح زمین نصب شوند به گونه ای که آبخوری در فاصله ی حدود یک سانتی متر زیر نوک بلدرچین قرار گیرد با وضعیتی که تا حدودی بلدرچین با آرامش گردن خود را به بالا بکشد.

دانخوری :

در این سیستم می توان از سیستم دانخوری ناودانی یا زنجیری استفاده کرد ولی با توجه به سایر شرایط از جمله تعداد و فضا نیز می توان از دانخوری های دیگری همانند بشقابی یا به صورت تکی و یا به همراه دانخوری زنجیری استفاده کرد. فضای مورد نیاز دانخوری در دوره حدود 5- 3 سانتی متر مربع به ازای هر پرنده می باشد.

در مبحث دانخوری باید گفت که دانخوری ها کلاً به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می شوند که دانخوری های اولیه برای بلدرچین های 10 – 1 روزه کاربری دارند زیرا این دانخوری ها جوجه بلدرچین ها را به خوردن بیشتر ترغیب می کنند و هم می توانند بلدرچین های 10 – 1 روزه را که توانایی خوردن دان از سایر ظروف را ندارد در این امر یاری کنند.

اینگونه دانخوری ها می توانند که با پهن کردن روزنامه یا مقوا در کف سبدها و یا با استفاده از سینی هایی با عمق حدود 2 سانتی متر فراهم شوند و همچنین از بابت ریختن دان در بستر قفس نیز نباید نگران بود زیرا این امر خود جوجه ها را تشویق به خوردن می کند.

در مورد دان خوری های ثانویه نیز باید گفت که این دانخوری ها به دو دسته دستی و اتومات تقسیم می شوند که جوجه ها می توانند از زمانی که بر روی بستر می آیند تا آخر زندگی شان از آن ها استفاده کنند. که این دانخوری ها به شرح زیر هستند :

دانخوری دستی ناودانی :

این دانخوری ها از نظر ظاهر و عملکرد مشابه دانخوری های هم ردیف خود هستند با همان جنس گالوانیزه و اندازه های ویژه ی بلدرچین که برابر 5 سانتی متر عمق 6 سانتی متر عرض و 5 میلی متر پهنا هستند.

خصوصیات سیستم :

       در این نوع ریخت و پاش دان، جنس دانخوری، پراکنش در سالن، سهولت در پر کردن آن در سطح مناسب تری نسبت به دانخوری دستی بشقابی قرار دارد.

       شستشو، فضای اشغال کرده، روش تنظیم، راحتی در نصب سیستم در سطح مناسبی نیست و درجه جدایی آن از بستر آن از سیستم بشقابی دستی بهتر است.

دانخوری دستی بشقابی :

این دانخوری ها دارای یک صفحه یا یک مخزن هستند که توسط یک کابل یا یک طناب از سقف آویزان می شوند و یا به طور مستقیم بر روی زمین قرار می گیرند که حالت اول از هر لحاظ بهتر از حالت دوم است.

در قسمت پایینی این دانخوری ها سوراخ هایی تعبیه شده که معمولاً به طور خودکار پس از خالی شدن بشقاب یا صفحه ی زیرین مجدداً از منبع پر می شوند و در صورت پر نشدن برخی مدل ها باید مخزن آن ها را تکان مختصری داد.

ویژگی های سیستم :

      پراکنش این دانخوری ها در سالن بسیار مناسب است زیرا به هر طریق و تعداد در هر زمان که اراده کنیم می توانیم از آن ها استفاده کنیم.

       نصب، شستشو، پر کردن، فضا گیری و جدایی از بستر آن ها در سطح خوبی است و تنظیم آن ها در حالت آویز راحت و در حالت بستر غیر قابل تنظیم هستند.

 

دان خوری اتومات ناودانی :

این نوع دانخوری عیناً همان دانخوری دستی ناودانی است که به کمک زنجیری که توسط موتور الکتریکی جابه جا می شود و درون ناودانی قرار دارد دان را از مخزن اصلی خارج سالن به تمام قسمت های دانخوری در سالن منتقل می کند البته این دستگاه از قسمت های دیگری نظیر گوشه ها و فیلترها نیز تشکیل شده است.

خصوصیات این سیستم مثل نوع دستی آن است با این تفاوت که پر کردن آن راحت تر انجام می شود.

دانخوری اتومات بشقابی :

این دانخوری ها درست مشابه آبخوری های اتومات متصل به لوله است با این تفاوت که درون لوله آن ها یک عدد زنجیر یا میله مارپیچ قرار دارد تا دان را از مخزن تا بشقاب حرکت دهد و پس از پر شدن کافی بشقاب ها توسط یک سنسور مکانیکی که در آخرین بشقاب قرار دارد از ورود دان به درون ظروف جلوگیری کند.

این سیستم از هر لحاظ مناسب ترین سیستم برای پرورش بر روی بستر است.

این دانخوری ها برای بلدرچین ها به لحاظ اقتصادی توصیه نمی شود. مثلاً برای دانخوری واگنی چون بلدرچین ها توانایی پرواز را دارند می توانند بر روی واگن ها قرار بگیرند و آنجا را بهم ریخته یا آلوده کنند و برای دانخوری لوله ای نیز که عملی شبیه به دانخوری های اتومات بشقابی دارد فقط لوله بیشتری به مصرف می رسد که نسبت به نوع بشقابی اتومات مقرون به صرفه نیستند.

 

مادر مصنوعی

مادر مصنوعی یک مبدل حرارتی دیگر است که از طریق تابش حرارت و گرما را به محیط منتقل می کند و با انواع سوخت ها یعنی گاز، نفت و گازوئیل می توان آن را فعال نمود و لیکن مادر مصنوعی های رایج به ترتیب زیر می باشند که تمام آن ها شامل یک منبع حرارتی و یک سرپوش فلزی می باشند که از طریق سیستم های مرکزی یا جداگانه به آن ها سوخت رسانی مس شود یعنی برای مادر برقی یا به وسیله یک کابلی که تمام مادرها را به هم متصل می کند فعال می شود و یا هرکدام جداگانه به کمک کابل خاص خود فعال می شوند که مسلماً نحوه عملکرد سیستم اولی بهتر است زیرا هم کنترل آن ها راحت تر و دقیق تر است و هم ارزان تر تمام می شود.

مادرهای مصنوعی کلاً به دو دسته کلی تقسیم می شوند که شامل :

مادرهای آویزان :

رایج ترین نوع مادر مصنوعی هستند و دیش آن ها توسط یک عدد کابل از سقف آویزان می شود.

مادر مصنوعی با حرارت مرکزی یا مادر مصنوعی کفی :

در این سیستم که ساختمان آن شامل یک سری لوله آب گرم و سرپوش های منعکس کننده حرارت می باشد. عملکرد بدین صورت است که آب داغ در لوله هایی که از ارتفاع 30 سانتی متری از سطح کف آویزان شده است و عملی شبیه به شوفاژ و تا حدودی گرمایش از کف را دارد انجام می دهد.

از جمله مزایای آن مصرف کم انرژی، راندمان نسبتاً مناسب و عبور هوای گرم از روی تمام سطح بدن بلدرچین ها و ایجاد یک گرمای یکنواخت در سالن، قابلیت تنظیم ارتفاع سرپوش برای سنین خاص و مختلف بلدرچین ها را می توان نام برد که این نوع سیستم نیز تعداد 226 – 127 بلدرچین بالغ و 753 – 423 بلدرچین جوجه را در هر سانتی متر مکعب در زیر خود جای می دهد.

خود این دو نوع مادر مصنوعی از نظر سوخت به چهار دسته تقسیم می شوند که در زیر به ذکر آن ها می پردازیم.

1.       مادر مصنوعی نفتی :

که سرپوش فلزی با قطر 2 متر می باشد ظرفیت 157 بلدرچین بالغ و 523 جوجه بلدرچین را داراست و حرارتی را معادل 4100 – 2500 کیلو کالری در ساعت را تولید می کند و تنها فرق نوع گازی با نفتی آن در این است که در نوع گازی قطر سرپوش به 2.4 – 1.8 متر می رسد و کمتر متغیر است.

2.       مادر مصنوعی برقی و مادون قرمز :

مزیت این سیستم این است که دقیق تر از سیستم قبلی عمل می کند و از سایر مادر مصنوعی ها آلایندگی کمتری دارد و لوازم اضافی نظیر اگزوز ندارد و از نظر ایمنی و آلایندگی در سطح مطلوب تری قرار دارد. تنها فرق این نوع مادر مصنوعی ها با بقیه این است که به عوان منبع حرارتی در آن ها لامپ های مادون قروز یا المنت قرار گرفته است. از این مادر مصنوعی ها می توان به ازای هر دستگاه 120 بلدرچین بالغ و 420 بلدرچین جوجه پرورش داد البته بعد از محاسن این مادر مصنوعی باید به تنها عیب آن نیز اشاره کرد که برقی بودن آنست که هم نسبت به سایرین مقداری گران تر است و هم در اثر قطع برق مشکلات خاص خود را به وجود می آورد.

3.       مادر مصنوعی گازی و ذغال سنگی :

عملکرد این مادرها مشابه نوع نفتی آن است و از توضیح اضافی پرهیز می کنیم.

مادر مصنوعی گازی :

ویژگی های سیستم :

1.       بیشتر برای پرورش بلدرچین بر روی بستر استفاده می شود.

2.       می توان به صورت توام از مادر مصنوعی به همراه سیستم دیگری استفاده کرد و نقش مکمل را به آن داد.

3.       به آسانی قابل کنترل می باشد و نسبتاً خوب تنظیم می شود.

4.       در این سیستم یکجور دماسنج نهفته وجود دارد به گونه ای که اگر مشاهده شد بلدرچین ها در زیر مادر جمع شده اند یعنی دمای مادر و سالن پایین است و اگر در اطراف مادر پراکنده بودند یعنی دمای مادر و سالن زیاد است.

5.       از نظر یکنواختی گرما در سطح نسبتاً مطلوبی قرار دارد.

6.       تعمیر آن ها از نظر پیچیدگی همانند هیتر است و قطعات آن نیز تقریباً فراوان است و لیکن هزینه نگهداری آن زیاد بالا نیست.

7.       راه اندازی اولیه وسیله آسان است.

8.       فضای اشغال شده به علت معلق بودن دستگاه عملاً صفر است.

روش های کنترل دما

به صورت دستی :

که در این روش از شیرهای کنترل دستی که به جعبه مرکزی متصل هستند استفاده می شود که روشی ساده و ارزان است.

روش اتومات برقی :

در این سیستم ترموستات های الکترونیکی وجود دارند که به شیرهای برقی متصل هستند در این روش می توان با دادن فرمان به سیستم مرکزی و یا ترموستات آن، سیستم را برای دمایی معین تنظیم نمو و بقیه کارها را به سیستم خودکار سپرد تا دمای آب گردشی را تنظیم نماید که باعث شده تا این روش به عنوان کامل ترین روش کنترل معرفی شود.

روش اتومات مکانیکی :

در این روش از شیرآلات گرمایشی کفی که از طریق ترموستات کنترل می شوند بهره جسته اند که در آن از وجود شیرهای تخلیه هوا استفاده می شود که تمام آن ها را درون دیوار نصب می کنند.

سیستم دستگاه :

این وسیله گرمایشی از یکسری لوله های 5 لایه ی پلی اتیلن، چسب و آلومینیوم تشکیل شده است که در زیر کف سالن به صورت مارپیچی با فاصله های معینی از هم قرار گرفته اند.

در ابتدای لوله، لوله به یک منبع حرارتی متصل شده است که توسط این منبع آب گرم شده و درون لوله ها جریان می یابد که به وسیله گرمای هدر رفته از لوله ها گرما به سمت بالا یعنی کف سالن و از آنجا به محیط سالن منتقل می شود البته باید توجه داشت که ما به دو مدار با دو درجه حرارت متفاوت نیز نیازمندیم.

در سیستم گرمایش از کف از دو نوع لوله کشی تک انشعابی که مزیت آن کنترل زیاد بر روی شیرآلات و لوله کشی سری کامل که مزیت آن در به حداقل رساندن مصرف لوله است استفاده می شود.

چهار شاخ و فر :

این سیستم عملاً دیگر قابل استفاده نمی باشد و منسوخ شده است پس به حساب نمی آید مگر در موارد خیلی ضروری و عدم حضور سایر امکانات گرمایشی و این امر به دلیل مشکلات زیر می باشد.

1.       مصرف سوخت بالا و نداشتن راندمان مناسب.

2.       نقص در سوختن، سوخت در این مولد و غیر استاندارد بودن انواع این سیستم که احتمال ایجاد خطر آتش سوزی در فارم پرورش را دو چندان می کند.

3.       اشغال فضای بیش از حد و زیاد در حدود 350 متر مربع.

4.       هزینه نسبتاً بالای راه اندازی آن نسبت به آنچه تولید می کند.

بخاری :

این وسیله که معمولی ترین مبدل حرارتی می باشد اغلب به عنوان یک وسیله تکمیلی و اضافی برای مواقع ضروری در سالن ها قرار می گیرد. و همانند سایر بخاری ها که از یک محفظه دو جدار با اگزوز خروجی دود، هادی سوخت و پخش کننده سوخت + شیر کنترل ساخته شده اند.

در این سیستم سوخت به طور مستقیم وارد محفظه دو جدار احتراق می شود و تولید گرما می نماید.

از جمله خصوصیاتی که می توان برای این وسیله برشمرد موارد زیر می باشد:

1.       مصرف سوخت نسبتاً متوسط.

2.       راندمان دمایی نسبتاً متوسط که از دلایل پایین آمدن آن وجود اگزوز است.

3.       هزینه راه اندازی اولیه و نگهداری بسیار کم و مقرون به صرفه.

4.       راه اندازی ساده و راحت به همراه تعمیرات راحت و غیر تخصصی آن.

5.       در دست بودن راحت قطعات آن.

6.       امکان راه اندازی با انواع سوخت ها بسته به نوع بخاری.

7.       اکسیژن هوای سالن را کاهش می دهد و در هوا و دیوارها آلودگی ایجاد می کند.

8.       قابلیت تنظیم نسبتاً خوبی دارد ولی حرارت یکنواختی ندارد.

تقسیم بندی سیستم های حرارتی

دمنده های هوای گرم:

به دلیل مرتفع تر و عریض و طویل تر بودن سالن های سیستم قفس اگر در سیستم قفس استفاده نشود بهتر است.

هیتر :

این وسیله علاوه بر گرم کردن هوای سالن می تواند نقش یک سیستم تهویه دمنده خوب را نیز ایفا کند که بیشتر هیتر را برای سیستم قفس استفاده می کنند.

هیترها بر اساس اندازه و نوع حمل و نقل و همچنین تعداد شعله ها به اقسام مختلفی تقسیم بندی می شوند که حجم سالن در انتخاب هرکدام از آن ها موثر است.

هیترهای مرکزی:

این سیستم نیز به طور کامل دارای استانداردهای یاد شده نبوده و با پیشرفت تکنولوژی امروز دنیا دیگر زیاد مورد تایید نمی باشد و به طور کل ویژگی های این وسیله به صورت زیر می باشد:

1.       مصرف بالای سوخت دستگاه و نداشتن راندمان حرارتی مناسب که بخش عمده ای از این امر به دلیل هدر رفتن حرارت در اتاقک هیتر است و بخش دیگر که توسط اگزوز خارج می شود و مقدار زیادی نیز در حد فاصل بین اتاقک تا سالن هدر می رود در ضمن معمولاً برای متعادل کردن دمای سالن ها باید هیترها اکثراً روشن باشند.

2.       هزینه بالای راه اندازی اولیه.

3.       هزینه نگهداری نسبتاً بالا یوده و تعمیر آن تا حدودی تخصصی بوده ولی با یک تکنسین کار راه اندازی می شود، همچنین به جهت تامین قطعات می توان گفت که برای قطعات آن در بازار کمبودی وجود ندارد.

4.       سوخت وسیله می تواند هم از نوع گازی باشد هم از نوع گازوئیلی که در نوع گازوئیلی، گازوئیل به دو صورت مستقیم و پودری استفاده می شود که در نوع اولی ایمنی بیشتر و در نوع دومی کیفیت و دقت تنظیم بیشتر است.

5.       به خوبی توانایی تولید هوای گرم یکنواخت را ندارد زیرا معمولاً طول سالن های فارم بلند است و کانال را هر جای سالن نصب کنیم تنها هوای آن قسمت را بیش از حد گرم کرده ایم و هوا در سایر قسمت های سالن ببریم که مقرون به صرف نیست.

6.       از بابت خطرات احتمالی این وسیله ی گرمایشی باید گفت که این وسیله در صورت استاندارد بودن تهدید خاصی برای ما و سالن ندارد.

7.       هیتر به علت عدم حضورش در سالن هوا و محیط درون یالن را آلوده نمی کند و بر روی میزان اکسیژن تاثیر منفی ندارد.

8.       تنظیم این وسیله نسبتاً دقیق و راحت است و در صورتی که ترموستات های این وسیله افزایش یابد باید توقع افزایش دقت بیشتر را از آن داشته باشیم.

9.       این وسیله هیچ گونه فضایی را در سالن اشغال نمی کند زیرا تاسیسات آن در خارج از سالن است.

یک هیتر مرکزی می تواند کیفیت بالاتری را داشته باشد در صورتی که در آن آب جریان نداشته باشد، ورق های حرارتی نسوز آن بهلر باشد، از ورق های استیل برای کورهای هوای گرم آن استفاده شود، از ورق های بدنه داخلی و خارجی یونیت گالوانیزه باشد و با رنگ روغن کوره ای گرفته باشد، حداقل عایق آن از نوع ایزوران 100 باشد، ترموستات های بیش از یک عدد داشته باشند و یک رطوبت زن دستگاه را همراهی کند.

هیترها همانگونه که در شکل فوق ملاحضه می شود از یک یونیت، فن، تابلو برق و تعدادی کانال متشکل شده است که خود یونیت شامل: کوره آتش خوار، مشعل که بسته به نوع سوخت به دو دسته گازی و گازوئیلی تقسیم می شوند، فن، ترموستات و بدنه است که معمولاً در یونیت آن آب توسط گرما ساز یا مشعل همانند شوفاژ گرم شده و به درون لوله های مسی U شکل راه یافته و جریان هوای ایجاد شده توسط فن را گرم نموده و این هوا پس از عبور از این لوله های U شکل از طریق کانال وارد سالن ها می شود.

سرویس مشعل هیترهای گازی و گازوئیلی

برای تمیز کردن یک مشعل هیتر گازی سر هر سال باید فن مشعل به کمک شماره گذاری، رگلاتورگاز، محل های اتصال سیم ها، شیرهای برقی از یونیت و بدنه اصلی باز شده و مورد بازبینی و تمیز کردن قرار گیرند.

برای تمیز کردن و بازبینی یک مشعل گازوئیلی باید پس از خاموش کردن برق آن کیسه لوله هایی که به پمپ متصل هستند، شعله پخش کن،تمام افشانک فیلتر پمپ، کابل ها و لوله ها باز شوند که انجام این عمل در هر یک سال یک مرتبه خالی از لطف نیست.

 

هیترهای سیار

کارکرد این دسته از هیترها مشابه هیترهای مرکزیست و تنها تفاوت آن ها با این هیترها در سایز و برخی جزئیات فنی می باشد از جمله مزایای این هیترها می توان به بی نیازی از اتاقک هیتر، سازگاری با هر شرایط آب و هوایی، بی نیازی از کانال کشی، محرک با برق تکفاز، راندمان بالا و نزدیک به 100 که به دلیل عدم وجود اگزوز است، ایجاد گرمای یکنواخت تر، همچنین یارانه های سازمان بهینه سازی می توان اشاره کرد و در کنار آن ها معایبی چون جاگیری، مصرف اکسیژن هوا، آلایندگی وسیله اشاره نمود.

·         توجه : معایب و مزایای ذکر شده فوق در مقایسه با هیتر مرکزی است و سایر ویژگی های آن عیناً مشابه نوع مرکزی آن است.

شوفاژ :

به طور کلی این وسیله را می توان به سه بخش تقسیم نمود :

1-       رادیاتورها : عبارتند از یک سری صفحه های فلزی متصل به هم

2-       لوله ها

3-       شوفاژ خانه

شوفاژ از آن دسته ادواتی است که بیشتر برای مزارع پرورش با سیستم قفس کاربرد دارد و به هر لحاظ می توان آن را تایید کرد به ویژه آنکه اکسیژن سالن را به مصرف می رساند و این مسئله برای پرورش بلدرچین یک انتاز بزرگ محسوب می شود زیرا حیاتی و اساسی است به هر حال برای آشنایی مختصری در مورد این وسیله ابتدا قسمت های مختلف وسیله را به صورت کلی نام می بریم که شامل دیگ، مشعل، پمپ، لوله های رابط و رادیاتورهاست که در این سیستم آب درون دیگ توسط مشعل گرم شده و به کمک پمپ از طریق لوله های رایط به رادیاتورها می رسد که از طریق همرفت گرمای خود را به محیط سالن پرورش منتقل می کند که البته گرمایی مطلوب است و در طیور ایجاد کسالت نمی کند و پس از انتقال حرارت 14/82 درجه سانتی گرادی خود به محیط دوباره از طریق شیرهای دستی یا ترموستاتیک دوباره جهت گرم شدن و تکرار چرخه به دیگ باز می گردد که از جمله مزایای سیستم می توان به نکات زیر اشاره کرد :

 

 

1-       کنترل مناسب رطوبت سالن.

2-       دمای سالن به وسیله ی کنترل کننده های الکتریکی قابل کنترل است و می توان یک گرمای یکنواخت را از آن توقع داشت.

3-       مصرف سوخت نیز در این سیستم متوسط است ولی می توان راندمان کافی را برای آن ها در نظر گرفت.

4-       هزینه ی راه اندازی اولیه آن نسبتاً بالا بوده ولی هزینه ی نگهداری آن نسبت به آنچه که به ما می دهد پایین است.

5-       سوخت وسیله هم از نوع گازی و هم از نوع گازوئیلی است.

6-       هیچ گونه خطر حادی در این سیستم مشاهده نمی شود.

7-       اشغال فضای این وسیله در سالن به علت اینکه در فضاهای مرده قرار می گیرد زیاد مدنظر نیست جز در سیستم پرورش در بستر.

8-       از ورود دی اکسید کربن حتی به میزان خیلی کم هم به سالن جلوگیری می کند.

جهت نصب این وسیله باید گفت که بهتر است تا زیر پنجره ها، دریچه ها یا نهایتاً کنار دیوارهای سالن این رادیاتورها را نصب کرد تا با افزودن دائمی دما به سالن ها توسط رادیاتورها دما بیش از حد بالا نرود و از سوی دیگر اطراف درزهایی چون پنجره ها و دریچه ها که هرچه هم خوب عایق شوند بازهم دارای تلفات انرژی هستند، قابل استفاده شوند.

شوفاژها از نظر رادیاتور به دو دسته آلومینیومی و فولادی تقسیم می شوند که نوع آلومینیومی آن علاوه بر وزن کمتر و چشو نوازی بیشتر دارای قدرت انتقال حرارتی بالاتری نیز می باشد. ولی قدری گران قیمت تر از انواع فولادی آن است و مقاومت بیشتری نسبت به زنگ زدن آن هم در محلی چون مزرعه پرورش بلدرچین دارد و در صورت نیاز می توان با خرید چند پره آلومینیومی دیگر میزان انتقال گرمای آن را افزایش داد.

هیت کول :

از این فناوری جدید بیشتر برای سالن های بزرگ با حجمی بیش از 500 متر مکعب استفاده می شود از جمله ویژگی های این سیستم این است که می تواند هم سرما و هم گرما تولید نماید این سیستم می تواند برای هر محل دیگری نیز با توجه به نوع کاربردی و حجم سالن طراحی شود سایر ویژگی های این سیستم نیز به جز هزینه ی نگهداری آن شبیه سیستم هیتر است.

فن :

عبارتست از یک موتور محرک که بر روی محور محرک آن تیغه هایی که در هر فن تعداد آن ها از 5 – 3 عدد متغیر است قرار دارد که این تیغه ها دارای خمیدگی خاصی به سمت بیرون و یا درون جهت حرکت دادن هوا هستند و در نهایت یک عدد گارد فلزی که سیستمی برای جلوگیری از ورود برخی اشیاء درشت به درون فن است تشکیل شده است، فن های دمنده و مکنده هر کدام به صورت جداگانه در بازار موجود می باشند که در کل فن ها به عنوان اصلی ترین رکن یک سیستم تهویه خود به دو دسته شعاعی و محوری تقسیم می شوند که به شرح زیر است.

فن های محوری :

فن های محوری به لحاظ کاربرد بیشتری که دارند دارای اهمیت بیشتری نسبت به فن های شعاعی می باشند. در تمام سالن های پرورشی از این سالن ها به عوان عامل تهویه استفاده می شود زیرا این فن ها می توانند تا هوا را در راستای خود به حرکت درآورند و در مواردی که به جریان هوا به صورت مستقیم و یا به راه اندازی جریان هوای بیشتری نیاز است استفاده کرد.

فن های شعاعی :

تفاوت این فن ها با فن های محوری در این است که پس از ورود هوا به صورت هم راستای فن به صورت عمود بر فن خارج می شود همچنین فن های شعاعی بسیار کم صداتر از فن های محوری عمل می کنند و می توانند همانند فن های محوری به وسیله تسمه و یا به طور مستقیم به موتور فن متصل شوند.

این فن ها به خاطر شکل خاص پرده هایشان می توانند هوا را از موانع مختلف مثل کولینگ پدها یا کانال های هیتر عبور دهد که البته برای انجام هر کار به نوع خاصی از این فن ها نیاز است مثلاً برای همین عبور دادن هوا از موانع فنی با تیغه های خم به عقب نیلز است و زمانی که به تنظیم دقیق تر هوا نیاز داریم از فن های شعاعی با تیغه های خم به جلو استفاده می کنیم.

بادشکن یا دیوارهای حایل :

این وسیله بیشتر بر روی ورودی دریچه ها با فن ها ازبیرون ساختمان نصب می شوند که به شکلی خمیده است یعنی به شکل یک زانو که سمت رو به پایین آن اگر آزاد در نظر گرفته شود و سمت رو به بالای آن به دریچه ورودی هوا متصل شود خیلی بهتر است زیرا در صورتی که باد مخصوصاً در مناطق باد خیز شدت گرفت در کار فن ها خلل ایجاد ننماید و یا از طریق دریچه های هوا کوران ایجاد نکند و گرد و خاک کمتری را با خود به سالن بیاورد و در اصل کار دیوار حایل کمک به وارد کردن هوای غیر مستقیم به سالن است.

دمپر :

دمپر وسیله ای است از جنس فلز با تیغه های متحرک که جریان هوا را با اشکالی که قید خواهد شد در یک سالن کنترل می کند که اولین وظیفه آن جهت دادن به جریان هواست دومین آن بستن راه جریان هواست و سومین آن باز کردن راه عبور جریان هوا است البته این موارد بنا به میل مدیر سالن قابل تنظیم است و آخرین وظیفه ی آن ها یکنواخت کردن هواست. دمپرها بر اساس نوع و شکل تیغه هایی که دارند به انواع سه گانه ای تقسیم می شوند که شامل : دمپر با تیغه ی موازی که اغلب بر روی فن ها مشاهده می شوند نظیر اشکال قبل، دمپر با تیغه های گرد که در خروجی دود کش شومینه های خانگی و بالاخره دمپر با تیغه های متقابل.

مه پاش :

عبارتست از لوله ای که بالای سر بلدرچین ها و نزدیک به سقف و به طور غیر معمول تر بر روی پشت بام نصب می شود و یا به صورت سیار می باشد که دارای سوراخ های بسیار ریزی بوده که در اثر عبور پر فشار آب از درون آن، آب را به مقدار 250 سی سی در دقیقه در هر متر مربع از سالن پودر شده و باعث افزایش رطوبت و کاهش دما در سالن می شود از مزایای مه پاش می توان تماس داشتن با سطح بیشتری از هوا و در نتیجه تاثیر بیشتر آن نام برد (علاوه بر مه پاش در سیستم قفس می توان از آب پاشی بر روی کف سالن ها و یا دیواره ها جهت این امر بهره برد)؛ هر مه پاش برای حدوداً 8500 قطعه بلدرچین کفایت می کند. (اعم از گوشتی و تخم گذار)

در سیستم مه پاش می توانیم با قرار دادن صفحه هایی فلزی به ویژه در مناطق کویری کشور آب اضافی هوا را بر روی آن ها جمع آوری کرده و در ناودانی در پایین صفحه جاری کرد و پس از عبور از یکسری صافی ها مجدداً مورد استفاده قرار داد.

در کل می توانیم از مه پاش در دو سیستم مستقیم و غیر مستقیم استفاده کنیم که البته در حین استفاده از هر دو سیستم باید تمام فن ها فعال باشند و دمای کل سالن 7/2 درجه افزایش را نشان دهند.

در سیستم اولی آب به طور مستقیم با هوای داخل سالن تماس دارد که به آن مه پاش داخل سالن می گویند و در سیستم دوم که خود باز به دو دسته تقسیم می شود می توان مه پاش را در مقابل دریچه ی ورودی نصب کرد تا هوا با ورود به سالن همزمان خنک و مرطوب شود و یا بهترین روش آنکه مه پاش را در مقابل یک پد قرار دهیم و از پشت به کمک یک فن شعاعی هوا را از پد خیس شده توسط مه پاش عبور دهیم و آن را خنک و مرطوب کنیم که به این روش سیستم کولینگ پد نیز می گویند که مزایای بسیار و انواع بیشتر (مثل نصب در گالری) نسبت به سایر سیستم های مه پاش را دارد که البته باید دقت داشت تا در صورت خیس شدن بستر سالن شیرهای هر مه پاش فرد جداگانه بست و در صورت حدث مسئله کلاً مه پاش ها را خاموش کرد زیرا می تواند به همراه سایر علائم نشان دهنده ی افزایش رطوبت هوا باشد که مضر است.